2015-09-02 Dożynki łowickie

Plon niesiemy plon w gospodarza dom - śpiewał orszak żniwny podczas dożynek wojewódzkich w skansenie w Maurzycach. Bogu z Jego darów chleb niesiemy czysty. Owoc ziemi i rąk naszych, przyjmij, Ojcze wiekuisty. Dożynki były nie tylko podziękowaniem za plony, ale także manifestacją religijno-patriotyczną.

Fot. Archiwum własne

1. Wieńce dożynkowe

2. Wieniec dożynkowy w kształcie łodzi

3. Monstrancja z kłosów zbóż

4. św. Jan Paweł II w monstrancji z kłosów zbóż

Na ziemi łowickiej (obszar powiatu łowickiego i części powiatu skierniewickiego) nigdy nie było prywatnej, dziedzicznej, wielkiej własności ziemskiej.

Kiedy na pozostałych obszarach Polski panowała pańszczyzna, chłopi w Księstwie Łowickim cieszyli się wolnością. Jako poddani prymasa (ziemia łowicka należała do biskupów) mieli lepsze warunki życia niż poddani w szlacheckich dobrach prywatnych.

Fot. Archiwum własne

1. Wieiec żniwny w kształcie łowiczanki

2. Biskup łowicki senior Alojzy Orszulik

3. Msza św. z udziałem biskupa łowickiego seniora Alojzego Orszulika

4. Przekazanie chleba marszałkowi województwa łódzkiego Witoldowi Stępniowi

Zarząd dóbr arcybiskupich zmienił swój stosunek do pańszczyzny w czasach kiedy w dobrach prywatnych była ona jeszcze w pełnym rozkwicie.

To upodmiotowienia chłopów sprawiło, że wzrastała ich zamożność, poczucie przywiązania do ziemi :
Ziemia nasza, hej rodzono,
Gdzie zinnej pójdziem szukać w świat.

Rosła w nich też tożsamość narodowa.

„Nie rzucim ziemi skąd nasz ród! Nie damy pogrześć mowy. Polski my naród, polski lud, Królewski szczep Piastowy".

Fot. Archiwum własne

1. Chleb wypieczony z tegorocznego ziarna

2. Oby nikomu nie zabrakło chleba

3. Starostowie dożynek

4. Kłosy 24 powiatów województwa łowickiego

Księżacy – tak się nazywają mieszkańcy ziemi łowickiej – wieńce żniwne zanieśli do ołtarza. Cel orszaku dożynkowego był więc nieco odmienny aniżeli na terenach objętych pańszczyzną.

Tam żniwiarze nieśli wieńce żniwne „w gospodarza dom” – do właściciela ziemskiego.

Księżacy śpiewali:
Owoc ziemi i rąk naszych, przyjmij, Ojcze wiekuisty.
Ziemia nasza chleb nam rodzi.
Ty go, Panie, wciąż rozmnażasz.
Plon stokrotny matki ziemi
Przynosimy do ołtarza.

Właścicielem ziemskim jest bowiem sam Bóg.

***