Pobierz MP3
Festiwal Czango czytaj
Festiwal Czango czytaj- Kolęda Hej w dzien narodzenia
Kolędy Podkarpacia czytaj - Kujawiak od Bachorzy
Od Kujaw po Bałtyk czytaj - Starej babie młodego się zachciało
Partnerzy
Kontakt
2010-11-28 Szara godzina
W adwencie pięknym zwyczajem była na wsi tzw. Szara godzina. Pod wieczór, gdy już skończono codzienne zajęcia gospodarskie, gdy robiło się szaro wszyscy domownicy: dziadkowie, rodzice i dzieci zbierali się w kuchni przy piecu.
Nie zapalano lampy. W półmroku rozważano swoje życie, zastanawiano się nad nim, modlono się w ciszy i wspólnie śpiewano pieśni adwentowe. Starsi, szczególnie dziadkowie, opowiadali dzieciom, wnukom, jak to było dawniej, jakie były tradycje i zwyczaje.
Chcemy podtrzymać tradycję Szarej godziny i opowiedzieć wam o zwyczajach i obrzędach związanych z adwentem.
Wieniec adwentowy
W latach międzywojennych na Górnym Śląsku w pierwszą niedzielę adwentu zawieszano wieniec upleciony z jedliny lub świerku pod lampą nad stołem. Najczęściej wykonywały go dziewczęta. Wieńce miały różne rozmiary – na ogół nie przekraczały 30 cm średnicy.
Fot. Wieniec adwentowy
Były oplecione czerwoną wstążką, czasem ozdobione grzybkami z masy lub pozłacanymi szyszkami. Na wstążce przyczepiano kartonową gwiazdę, która zwisała kilkanaście centymetrów pod wieńcem - płaszczyzną równolegle do wieńca.
W różnych odstępach przymocowywano do wieńca - przy pomocy specjalnych uchwytów bądź za pomocą druciku - cztery świeczki , najczęściej czerwone. Wieczorem w pierwszą niedzielę adwentu zapalano jedną świeczkę i śpiewano adwentowe pieśni religijne, po czym świeczkę gaszono.
W następną niedzielę zapalano już dwie świeczki, i tak kolejno, aby przed wigilią Bożego Narodzenia zapalić wszystkie cztery. W czasie wieczerzy wigilijnej świeczki te wypalały się do końca, wówczas dopiero zapalano świeczki na choince.
Zwyczaj ten przetrwał gdzie nie gdzie do dzisiaj.
Zabawa w pierzach
Nieuchronnie odchodzą w przeszłość wieczorne spotkania sąsiadek. Gospodynie przychodziły na nie ze swoimi córkami i zajmowały się darciem pierza (skubaczki), przędzeniem nici z lnu i wełny na wrzecionach lub kołowrotkach (prządki), przebieraniem fasoli, grochu. Pracom tym towarzyszyły gawędy, plotki, zagadki, opowieści najczęściej o duchach, strzygach, topielcach, czarownicach i czarach. Pojawiał się też temat, chyba najciekawszy tego wieczora - swatanie młodych par. Wspólnie spędzony czas kobiety umilały sobie śpiewaniem.
Fot. Darcie pierza w Izbie Regionalnej w Kamedułach
Pod okna izb, gdzie zbierały się sąsiadki, podkradali się kawalerowie i straszyli je stukając w szyby i ściany. Potem z wielkim krzykiem wpadali do izby i płatali tam różne figle – dmuchając w piórka, przewracając przetaki z pierzem i rozrzucając je po całej izbie. Gonili dziewczęta, śmiali się i krzyczeli.
Spotkanie mimo adwentu przemieniało się w huczną zabawę, podczas której krążyła z rąk do rąk flaszka gorzałki lub garnuszek ciepłego piwa.
Adwentowe Gwiozdy
Na Kaszubach i Pomorzu w adwencie po wsi chodzili przebierańcy zwani Gwiozdkami. Grupie przewodził Gwiozda w ubraniu ze słomy, który gwizdał dzieciom na postrach.
Fot. Gwiozda
Wśród przebierańców byli też: Żandarm-Szinder – pilnujący porządku, kominiarz, baba, dziad, Żyd, Cygan, diabeł-Purk, Śmierć oraz konik, bocian i niedźwiedź.
Do ekwipunku Gwiazdy należał bat pleciony do straszenia niegrzecznych dzieci, czasem bębenek i piszczałka oraz worek z suszonymi jabłkami, gruszkami, rzepą i cukierkami, którymi nagradzał wzorowe zachowanie i dobrą znajomość pacierza.
Artyku�y polecane
- Grupy zapustne
dodano: 2015-02-01 | ( komentarzy: 0 ) - Ceramika bolimowska
dodano: 2015-07-23 | ( komentarzy: 0 ) - Kujawskie zapusty
dodano: 2014-03-07 | ( komentarzy: 0 ) - Ścinanie Śmierci
dodano: 2012-02-23 | ( komentarzy: 0 ) - Tłusty czwartek
dodano: 2012-02-15 | ( komentarzy: 0 )
Najcz�ciej czytane
- Kwiaty z bibuły
dodano: 2013-01-07 | ( komentarzy: 0 ) - Kwiaty z bibuły
dodano: 2011-05-18 | ( komentarzy: 0 ) - Przepis na krochmal
dodano: 2010-01-10 | ( komentarzy: 3 ) - Jak zrobić beczkę
dodano: 2012-09-17 | ( komentarzy: 0 ) - Wieniec dożynkowy
dodano: 2012-07-29 | ( komentarzy: 0 )