2011-05-20 Psikuna i ostoja

Dawniej na wsi pragnienie gaszono wodą – mocno schłodzoną, mlekiem – ale pijąc go do chleba lub pieroga, kawą zbożową, rzadziej herbatą, psikuną i ostoją.

Fot. Anna Ochremiak - krajoznawcy.info.pl

Woda prosto ze studni gasiła najlepiej pragnienie

Starsi byli zdania, że pragnienie wystarczy zaspokoić zwykłą studzienną wodą, zaś kupno lemoniady, oranżady jest marnowaniem pieniędzy. Dawniej prawdziwą wodę sodową pito jedynie w niedzielę.

Dzisiaj nie wyobrażamy sobie dnia bez kawy czy herbaty. W upały wlewamy w siebie litry różnego rodzaju gazowanych napojów. Ale może warto popróbować pisikuny, a najlepiej ostoi czyli soku z brzozy, który ma działanie lecznicze, zawiera sole mineralne i witaminy z grupy B. 

Psikuna

Płyn ten składa się z zimnej wody, cukru, ociupinkę octu i ździebełka oczyszczonej sody. Dodawano do niego trochę wiśniowego soku – najczęściej ze świeżo zerwanych owoców.

Po wsypaniu sody – płyn wydawał gwałtowny szum, stąd nazwa psikuna. Napój przypominał dzisiejsze wody gazowane.

Ostoja – napój z brzozy

Sok z brzozy (traktowany przez niektórych jak lemoniada) poprawia przemianę materii, pomaga przy zaburzeniu wątroby, chorobach płuc i tarczycy. Wspomaga leczenie dróg moczowych, pęcherza i kamicy. Wzmacnia i odmładza organizm, wspomaga odchudzanie. W medycynie ludowej uważany jest za napój boski, bowiem dodaje siłę i urodę. 

W pierwszych dniach wiosny, gdy drzewo budzi się ze snu, pobierano sok z brzozy. Nacinano siekierą korę drzewa i podstawiano pod nacięcie garnuszek. Sok spływał do naczynia kroplami. Dopiero po paru godzinach można było zaspokoić pragnienie. Ostoją raczyli się przeważnie mężczyźni. Kobiety dostawały jej tylko na spróbowanie. 

Gdy pobierzemy sok, otwór w drzewie należy posmarować  maścią ogrodniczą, aby nie kaleczyć drzewa. Najlepiej sok pobierać z grubych gałęzi  (na 2-3 palce) rosnących od południowej strony.