2011-06-15 Dania ze śliwkami

Dawniej na wsiach przetwory owocowe nie były rozpowszechnione. Owoce przede wszystkim suszono. Jeśli już robiono przetwory to najczęściej soki oraz powidła, ale bez dodatku cukru. Powidła wyrabiano głównie ze śliwek.  Ze starych przepisów polecamy Pęczak ze śliwkami, Powidła Zdzisia oraz Copę.

Suszenie owoców
Do suszenia przeznaczana głównie jabłka, gruszki i śliwki. Suszono owoce na słońcu i wietrze, przy kuchniach, w piecach chlebowych, z czasem w specjalnych suszarniach.

Fot. Archiwum własne

Właściciel takiego pieca nie tylko dobry chleb upiecze, ale też wysuszy owoce

Owocowy susz gromadzono w płóciennych woreczkach.

Przechowywano przeważnie na strychu.

Wykorzystywano go do potraw świątecznych, głównie wigilijnych. W codziennym pożywieniu jedzono je w postaci owocowych zup, jako dodatek smakowy do potraw, np. kapusty lub z ziemniaków. W niektórych regionach Polski dodawano je do mięs. 

Soki
Wyciśnięty z owoców sok podgrzewano  i zlewano do butelek. Przed wypiciem soki rozcieńczano z wodą.

Powidła
Wyrabiano je bez cukru, przede wszystkim ze śliwek.
Do ich smażenia używano głównie naczyń miedzianych (kotłów, mis) i specjalnych drewnianych mieszadeł. Po wysmażeniu powidła przekładano do kamionkowych garnków, które wkładano do pieca, aby na powidłach powstała skórka zabezpieczająca je przed zepsuciem.

Przechowywano powidła przeważnie w komorach. 

Marmolady, dżemy rozpowszechniły się na wsiach dopiero w latach trzydziestych XX wieku. Zaczęto dodawać cukier lub melasę z buraków cukrowych.

Powidła Zdzisia

Składniki:

●2 kg śliwek
●1 szklanka cukru

Wykonanie:
Wypestkować śliwki. Podsuszyć dobę na piecu (lub w piekarniku, ale odczekać aż odejdzie para). Następnie przełożyć  je do garnka i usmażyć z cukrem. Kiedy śliwki puszczą sok, przełożyć je do słoika i zapasteryzować. 

Pęczak ze śliwkami

Składniki:
pęczak
sól, cukier
suszone śliwki

 
Wykonanie:
Pęczak namoczyć i ugotować w osolonej wodzie. Kiedy będzie już miękki dodać śliwki i gotować około 10 minut. Można lekko posłodzić.

Copa

Składniki:

●ziemniaki
●mąka
●sól
●śliwki węgierki

●cukier 

Wykonanie:

Surowe ziemniaki zetrzeć na tarce (tak jak na placki ziemniaczane). Dodać mąkę, doprawić solą. Brytfannę wysmarować tłuszczem (masło, smalec gęsi), wyłożyć masę.

Na wierzchu ułożyć ściśle obok siebie połówki śliwek. Piec w piekarniku około 1 godziny. Gotowy kroić na kawałki i posypywać obficie cukrem.