2011-11-14 Polscy Tatarzy

O historii i kulturze polskich Tatarów opowiada wystawa w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu. Potrwa do 29 stycznia. Wystawione zostały dywany modlitewne, muhiry czyli ozdoby z napisami koranicznymi, elementy stroju imama, dokumenty, fotografie i inne eksponaty.

Z plansz można dowiedzieć się m.in.  jak wyglądają muzułmańskie śluby i pogrzeby, na czym polega obrządek azan, co to jest tamga.

Znajduje się tam też ponad 20 obrazów przedstawiających stare tatarskie meczety. - Starałam się przede wszystkim wyeksponować drewnianą architekturę meczetów – ich prostotę, skromność. Najczęściej są to budowle prostokątne z centralnie ustawionym minaretem – wyjaśnia autorka prac Elwira Sobolewska-Waliszewska.

Fot. Archiwum muzuem

1. Nowogrodek 2. Kruszyniany

Najbogatszą architekturę ma meczet w Dowbuciszkach na Wileńszczyźnie, artystka wyróżniła go poprzez zastosowanie większego formatu. Natomiast meczety w Mińsku i Kownie przypominające świątynie arabskie przedstawiła w bogatszej kolorystyczne wersji, akcentując ich wschodni charakter.

Fot. Anna Kowalów/Muzeum Narodowe we Wrocławiu

1. Stare meczety na obrazach 2. Strój tatarski

Obrazy powstały z okazji obchodów 80-lecia Muzułmańskiego Związku Religijnego na zamówienie Muftiego Tomasza Miśkiewicza, jednak malarka po raz pierwszy zainteresowała się tym tematem dużo wcześniej. Pierwsze meczety namalowała w 1989 roku.

Fot. Anna Kowalów/Muzeum Narodowe we Wrocławiu

1. Mufti Tomasz Miśkiewicz i jego żona Barbara Pawlic - Miśkiewcz

2. Strój tatarski - nakrycie głowy  

Osadnictwo tatarskie na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego zapoczątkował książę Witold pod koniec XV wieku. Tatarzy zamieszkali głównie w sąsiedztwie warownych grodów: Grodna, Wilna i Trok.

Fot. Anna Kowalów/Muzeum Narodowe we Wrocławiu

1. Tatar na koniu 2. Muchira - ozdoba z napisami koranicznymi

W zamian za służbę konną w wojsku zostali obdarzeni przywilejami stanu rycerskiego, otrzymali też zgodę na pozostanie przy swojej religii i wznoszenie świątyń muzułmańskich. Tatarzy uczestniczyli we wszystkich najważniejszych działaniach wojennych Rzeczypospolitej – od bitwy pod Grunwaldem po II wojnę światową.