2013-08-07 Sabałowe Bajania

Uroczystym przejazdem ulicami Bukowiny zaprzęgów konnych rozpoczęto Festiwal Folkloru Polskiego 47. Sabałowe Bajania. Po raz kolejny bukowiański Dom Ludowy będzie rozbrzmiewał do 11 sierpnia muzyką i śpiewem, będzie można usłyszeć artystów przybyłych z całej Polski.

Fot. Archiwum Domu Ludowego - Wojciech Kubina

Podhalańskie zaprzęgi konne

Uroczystość swoją obecnością zaszczyci Biała Dama, która przyjedzie z zaprzyjaźnionej z Bukowiną gminy Kurnik. Ogólnopolska Wystawa Sztuki Ludowej, Kiermasz Sztuki Ludowej, warsztaty wełniarskie oraz wiele innych atrakcji będzie towarzyszyło imprezie.

Przez pięć dni na bukowiańskiej scenie będą prezentować się instrumentaliści, gawędziarze, soliści i grupy śpiewacze. Punktem kulminacyjnym imprezy będzie Sabałowa Noc, podczas której odbędzie się ceremonia pasowania na zbójnika oraz przyjęcia nowych członkiń do grupy Wiyrchowych Orlic.

Sabałowe Bajania zakończą się w niedzielę 11 sierpnia ogłoszeniem wyników.

„Sabałowe Bajania” są Ogólnopolskim Konkursem Gawędziarzy, Instrumentalistów, Śpiewaków, Drużbów i Starostów Weselnych. Jego głównym celem jest kultywowanie i popularyzowanie tradycji gawędziarstwa, śpiewu, gry na ludowych instrumentach oraz pielęgnowanie i rozwój tradycyjnej kultury ludowej.

Fot. Archiwum Domu Ludowego - Wojciech Kubina

„Sabałowe Bajania” zrodziły się z podhalańskiej tradycji gawędziarstwa, umiłowania tańca, śpiewu, góralskiej muzyki.

Nieprzypadkowo więc za swego patrona przyjęły Jana Krzeptowskiego Sabałę gawędziarza, pieśniarza ludowego, przyjaciela dra Tytusa Chałubińskiego - dla współczesnych - symbol dawnej góralszczyzny.

Pierwsze „Sabałowe Bajania” odbyły się w Bukowinie Tatrzańskiej w roku 1967, ale ich pierwowzór sięga lat trzydziestych ubiegłego stulecia, kiedy to z inicjatywy miejscowych nauczycieli i społeczników, Michaliny i Franciszka Ćwiżewiczów, w 1931 roku zorganizowano w Bukowinie konkurs góralskiego tańca i śpiewu.

Fot. Archiwum Domu Ludowego - Wojciech Kubina

Początkowo w „Sabałowych Bajaniach” uczestniczyli wyłącznie gawędziarze, ale już w roku 1969 dołączyli do nich instrumentaliści ludowi, a od roku 1974 zostały one wzbogacone i urozmaicone konkursem na mowę starosty weselnego.

Konsekwentnie realizowana formuła konkursu sprawia, że na „Sabałowych Bajaniach” spotykają się najlepsi wykonawcy z całej Polski. I chociaż różnią się strojem, gwarą
i muzyką, to łączy ich jedno – umiłowanie tradycji, Ojczyzny i ojcowizny.

Ważnym elementem tego przedsięwzięcia są zajęcia warsztatowe i konsultacje, w ramach których członkowie jury, wybitni etnografowie, etnomuzykolodzy i folkloryści, udzielają uczestnikom cennych rad i wskazówek. Jest to okazja do wymiany doświadczeń i poglądów.

Od samego początku „Sabałowe Bajania” cieszą się wielkim zainteresowaniem i od lat przyciągają do Bukowiny rzesze zarówno turystów wyczulonych na piękno polskiego folkloru, jak i reprezentantów świata nauki, kultury i polityki.

Są przeżyciem kulturalnym dla publiczności, impulsem twórczym dla organizatorów życia kulturalnego oraz samych uczestników, których krąg wciąż się poszerza. W zeszłorocznych zmaganiach konkursowych wzięło udział prawie 1500 uczestników.

Doczekały się „Sabałowe Bajania” swoich wiernych sympatyków i widzów, mają stałych uczestników i przyjaciół, wśród których jest coraz więcej młodzieży przejawiającej autentyczne zainteresowanie folklorem i twórczością ludową.

„Sabałowym Bajaniom” towarzyszy cały szereg atrakcji. Są więc spektakle teatralne, prezentacja kapel ludowych w paradnym przejeździe, degustacja potraw regionalnych, wystawy fotograficzne, koncerty folkowych zespołów rozrywkowych, ogólnopolska wystawa twórczości ludowej, kiermasz sztuki ludowej, zawody strzeleckie i oczywiście pełna niespodzianek i tajemniczości „Sabałowa Noc”.

„Sabałowe Bajania” są wielkim świętem gwary, śpiewu, tańca, muzyki i sztuki ludowej, organizowane z troską o zachowanie prawdy o kulturze polskiej wsi, nadal będą zaszczepiać przywiązanie do tradycji, a ich kontynuacja będzie świadczyć o pasji, uporze, determinacji w działaniu i potrzebie organizacji tego rodzaju wydarzeń artystycznych. 

Niech to, co stanowi o bogactwie i różnorodności podhalańskiej kultury narodowej, przetrwa następne pokolenia. Niech wciąż na „Sabałowych Bajaniach” Jan Krzeptowski Sabała, ów niezwykły gawędziarz i muzykant, snuje swoje opowieści ustami tych, którzy tak jak on, nade wszystko umiłował ziemię swoich przodków.

„Bajania, bajania, Sabały bajania.
Śpiyw, toniec, muzyka od rania do rania”.

Zobacz też:

Folklor podhalański http://wiano.eu/article/1801

Góralski karnawał http://wiano.eu/article/2003

Muzyka góralska http://wiano.eu/article/1943