2015-09-08 Jedyna taka gwardia

NASZ PATRONAT. W niewielkiej miejscowości Majdan Zbydniowski (gm. Zaleszany, pow. stalowowolski, woj. podkarpackie) przetrwała formacja Gwardii Narodowej, której początki sięgają XIX w.

Ta unikalna w skali Polski paramilitarna formacja, której korzenie sięgają okresu walk niepodległościowych, stała się tematem prac badawczych Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli.

Fot. Archiwum muzeum

Efektem działań muzealników jest zorganizowana wystawa plenerowa, wirtualne archiwum „Poznaj tradycje” i publikacja o Gwardii Narodowej. 

Dzięki pracom badawczym „Z życia gwardzisty. Tradycje i transformacje Gwardii Narodowej z Majdanu Zbyniowskiego”, udało się dotrzeć do mało znanych fotografii i historii rodzinnych gwardzistów. 

Zebrano blisko 100 fotografii archiwalnych i reportażowych, które zostaną pokazane na wystawie plenerowej. Dodatkową wartością jest obszerny komentarz, którym opatrzono te zdjęcia. 

Fot. Archiwum muzeum

Dzisiaj Gwardia jest kojarzona głównie z tradycją wielkanocnych straży grobowych, ale Wojsko Majdańskie jest obecne również w życiu społecznym i kulturalnym powiatu stalowowolskiego i województwa podkarpackiego.

Bierze udział w ważnych wydarzeniach o charakterze religijno-patriotycznym poza Podkarpaciem.

Wystawa, którą można oglądać od 13 września (przy ul. Ks. Jerzego Popiełuszki 10 (plac przed Biblioteką Międzyuczelnianą), została podzielona na trzy części. Prezentuje gwardię w różnych kontekstach, w jakich przyszło jej działać.

Pierwsza cześć ekspozycji pokazuje historię Wojska Majdańskiego, druga - piękne tradycje świąt wielkanocnych z jego udziałem, trzecia - wyzwania i  zadania, jakie podejmują od wielu lat.

Wirtualne archiwum www.poznajtradycje.pl jest nowoczesnym portalem, które powstało, aby popularyzować ciekawe tradycje zachowane w regionie dolnosańskim.

Archiwum jest interaktywne. Materiały dotyczące tradycji (teksty, nagrania, fotografie z opisem) mogą załączać wszyscy chętni internauci. Wirtualne archiwum daje okazję do zaangażowania środowisk lokalnych, które chcą promować tradycje swojej wsi, okolicy, regionu.

Tegoroczna, pierwsza odsłona portalu, przedstawia Gwardię Narodową z Majdanu Zbydniowskiego.

W materiałach dotyczących Wojska Majdańskiego znalazł się film dokumentujący uczestnictwo Gwardii w obrzędowości Wielkiego Tygodnia, zrealizowany 3-5 kwietnia 2015 r., fotografie udostępnione przez dowództwo Gwardii Narodowej z Majdanu Zbydniowskiego oraz nieznane historie rodzinne zgłoszone na konkurs W Gwardii od pokoleń, zorganizowany przez Muzeum, a także fotografie z prywatnych albumów fotograficznych.

W ramach projektu badawczego został rozstrzygnięty konkurs regionalny W Gwardii od pokoleń, który był adresowany do osób, mogących poszczycić się i udokumentować kilkupokoleniowe tradycje przynależności swoich członków do Gwardii Narodowej z Majdanu Zbydniowskiego.

Konkurs, skierowany do wszystkich kategorii wiekowych, dawał niepowtarzalną okazję do podzielenia się opowieściami rodzinnymi, znanymi dotąd tylko najbliższym. Zachęcał także młodych do pogłębienia wiedzy historycznej na temat lokalnej tradycji.

Pokłosiem pracy badawczej o Gwardii Narodowej będzie również publikacja pod redakcją Aleksandra Smolińskiego i Elżbiety Skromak pt. W barwach Wojska Majdańskiego. Gwardia Narodowa im. T. Kościuszki z Majdanu Zbydniowskiego, którą Muzeum planuje wydać do końca tego roku.

W realizacji projektu badawczego brała udział Gwardia Narodowa z Majdanu Zbydniowskiego na czele z wieloletnim komendantem gwardii Adamem Chciukiem.

Zobacz też:

Ziemiaństwo i inne wspomnienia Sołtysa