2009-12-01 Dworska koronka

Frywolitka (inaczej koronka czółenkowa) to jedna z najpiękniejszych koronek.Wykonuje się ją nie szydełkiem, lecz specjalnym narzędziem zwanym czółenkiem.  Jej urok doceniła polska szlachta i arystokracja.

Polskie dwory przez wieki kultywowały tradycję frywolitki.  Ale wyginęła ona z polskich domów wraz ze szlachtą. Ze względu na wysoki koszt materiałów (nici i czółenek) w uboższych sferach ten typ koronki był nieznany.

Teraz mało kto posługuje się frywolitką. Jednakże coraz więcej osób interesuje się tą metodą wytwarzania koronki. W Polsce organizowane są liczne warsztaty przez twórców, którzy posiedli tajniki jej dziergania.

Ale frywolitka jest wyłącznie dla cierpliwych. Technika ta należy bowiem do najbardziej pracochłonnych. Wykonanie koronki frywolitkowej zabiera wielokrotnie więcej czasu niż np. wykonanie koronki szydełkowej. Co więcej, splotu frywolitkowego nie da się spruć, każda pomyłka oznacza więc rozpoczęcie pracy od nowa… - przestrzegają twórcy ludowi.

Frywolitkę wykonuje się z cienkiej nici (bawełnianej, jedwabnej, poliestrowej) za pomocą specjalnych czółenek lub igły i szydełka. Dzięki użyciu cienkiej nici, koronka wygląda bardzo delikatnie (i to prawdopodobnie wyjaśnia pochodzenie nazwy tej koronki - od łacińskiego frywolus - delikatny, kruchy), choć równocześnie jest niezwykle trwała (znacznie trwalsza niż koronka szydełkowa).

Podstawowymi elementami frywolitek są węzły, słupki i pikotki, za pomocą których tworzy się kółka i łuczki.

Najczęściej spotykanymi wyrobami frywolitkowymi są serwetki, kołnierzyki, wstawki koronkowe i biżuteria (w szczególności obróżki i naszyjniki). Jak pielęgnować frywolitkę - patrz w zakładce "Porady".