2010-03-02 Czym robić pisankę

W Górnośląskim Parku Etnograficznym na lekcjach i pokazach na temat zwyczajów i tradycji świąt wielkanocnych na Górnym Śląsku można pod okiem Teresy Drapałowej, wielokrotnej zwyciężczyni w konkursach na najpiękniejszą kroszonkę, nauczyć się robienia pisanek.

Fot. Archiwum muzeum

Na zajęcia należy przynieść jajka ugotowane i odtłuszczone tzn. umyte w wodzie z dodatkiem płynu do naczyń, chusteczki papierowe do osuszania jaj z barwnika i dwa narzędzia do zdobienia jaj czyli:

1. Patyk długości ołówka z wbitą szpilką z metalową główką na zewnątrz – jeśli malować będziemy wzory roztopionym woskiem pszczelim.

2. Patyk z wbitą igłą (z dużym oczkiem na zewnątrz) – jeśli do malowania wzorów posłużą kolorowe kredki świecowe.

Poza tym potrzebne są oczywiście barwniki do jaj, kredki świecowe, wosk pszczeli, świeczki do rozgrzewnia igieł.

Można też wybrać takie techniki zdobnicze jak oklejanie, rysowanie, wydrapywanie wzorów – wówczas należy przygotować kredki, flamastry, włóczkę do oklejania, kolorowe resztki materiałów lub narzędzie do wydrapywania wzoru na zabarwionym jajku – nożyk do papieru.

Oto co na temat zdobienia jajek piszą internauci:
- Od jakiegoś czasu robię pisanki właśnie za pomocą igły wbitej w ołówek i wosku z palącej się świeczki. Potem moczę jajko w zimnym barwniku i topię wosk.

- Metoda ze szpilką wydaje mi się bardziej uciążliwa, bo wymaga wosku pszczelego i podgrzewania go nieustannie w pojemniczku. Czyli trzeba kombinować już z podgrzewaczem albo palnikiem, wosk może się wylać itd.

- Po warsztatach zaczęłam ozdabiać też jajka kredkami świecowymi - zamiast świeczki, którą po zabarwieniu jajka się usuwa - nanosi się wzór z kredki świecowej (za pomocą igły). Wzór z kolorowego wosku zostawia się na jajku.

- Trzecia metoda - a właściwie czwarta - którą znam, to właśnie ozdabianie jajek za pomocą "piórka" do batiku. Jest to osadzony na patyczku miedziany pojemniczek, do którego wkłada się kawałek wosku i podgrzewa. Kiedy wosk jest w stanie ciekłym, wycieka przez rurkę w pojemniczku, którą pisze się wzór na jajku. Najciekawsze pisanki wychodzą, kiedy wosk nanosi się w kilku etapach i ostatecznie wychodzą wielokolorowe wzory.

Tą metodą można robić kreski, dzielić jajko na pola, ale także tworzyć miękkie, falujące linie, a wiec rysować różne rzeczy lub po prostu pisać - życzenia, imiona, daty.  Kupiłam takie "piórko" za ok. 13 zł w sklepie dla plastyków. Widziałam też "ludowe" wersje z zagiętej blachy z rurką, więc pewnie sprawne ręce zorientowane w działaniu tego urządzenia mogą je skonstruować same.

- A oto cały mój sprzęt -świeczka , wosk pszczeli i najtańsza stalówka. Jeśli na czystą skorupkę naniesiemy wzór z roztopionego wosku, a następnie zanurzymy jajo w roztworze barwnika, to zabarwią się tylko odsłonięte fragmenty skorupki. Części ukryte pod woskiem nie zmienią koloru. Po wyjęciu jajka z kąpieli wystarczy zetrzeć wosk miękką ściereczką.

http://wiano.eu/plastyka-obrzedowa/pisanki