2010-05-16 Wystawa wycinanki

Wycinanka z papieru, dawniej jeden z najefektowniejszych elementów świątecznego wystroju wiejskiej izby, jest niewątpliwie najciekawszą formą i niemal symbolem polskiej sztuki ludowej.

Fot. Archiwum Galeria

To abstrakcyjny ornament skomponowany rytmicznie i zazwyczaj symetrycznie do jednej lub kilku osi, co osiąga się przez cięcie wielokrotnie złożonego papieru. Podstawowe efekty wycinania to sylwety, ażury, motywy roślinne oraz proste ornamenty, które naklejane na arkusz papieru tworzyły wieloelementowe kompozycje.

Fot. Archiwum Galeria

W Galerii Sztuki Ludowej przy ul. Grodzkiej 14 w Lublinie na wystawie wycinanek, która trwa do 26 maja są zaprezentowane wycinanki z najważniejszych regionów wycinankarskich w Polsce m.in. łowickiego, kurpiowskiego, lubelskiego, opoczyńskiego, sieradzkiego i in.

Fot. Archiwum Galeria

Dodatkowo pokazane są współczesne sposoby wykorzystania wycinanki, która w ostatnich latach stają się gadżetem reklamowych, elementem wystroju wnętrz i formą dekoracji.

Wystawie –w ramach projektu Akademia Sztuki Ludowej - towarzyszą warsztaty wycinkarskie. Prowadzą je najwybitniejsi twórcy ludowi z regionu łowickiego, kurpiowskiego i lubelskiego.

Fot. Archiwum Galeria

Wycinanka kurpiowskia
Do grona tego należy Czesława Kaczyńska, która szacunek dla tradycji i umiłowanie sztuki zdobniczej wyniosła z rodzinnego domu. Pod okiem babci, Antoniny Staśkiewicz, uczyła się sztuki wycinania owczymi nożycami wzorów z papieru. Mając kilkanaście lat uzyskała serię nagród w krajowych przeglądach sztuki ludowej.

Autorka w wycinankach zachowuje wierność zwyczajowej kompozycji, jednobarwności i schematowi ornamentu. Indywidualność dzieła osiąga przez misterność, wyrafinowany kształt detalu oraz perfekcję wykonania. Twórczyni wycina charakterystyczne dla regionu kurpiowskiego leluje, gwiazdy, wycinanki sylwetowe (koniki, ptaki), a także wielopoziomowe lasy.

Fot. Archiwum Galeria - leluja

Wycinanka łowicka

Helena Miazek wycinanki wykonuje od najmłodszych lat. Przejęła te umiejętność od swojej mamy. Wykonuje tradycyjne dla regionu łowickiego wielobarwne naklejanki zestawiając ze sobą bogatą paletę barw. Wśród charakterystycznych form twórczyni wycina kodry łowickie, ażurowe gwiozdy.

Na wycinankach nie brakuje też łowickich kogutów, przedstawień postaciowych i roślinnych. Artystka chętnie uczestniczy w warsztatach. Jej prace były reprezentowane na wielu wystawach, ostatnio w Londynie.

Fot. Archiwum Galeria - łowickie koguty

Wycinanka lubelska
Roman Prószyński wycinanki zaczął wykonywać od 1973 roku, sztuki tej uczył się od swojego ojca. Początkowo czerpał wzory z wycinanek znanego, nieżyjącego już twórcy Ignacego Dobrzyńskiego z Gutanowa.

Po opanowaniu techniki wycinania wprowadził własne wzory, wykorzystując niekiedy motywy narodowe, a także elementy z pisanek. Są to precyzyjne, niemal koronkowe, stylizowane kompozycje geometryczne i geometryczno-roślinne. Jego wycinanki eksponowane były na licznych wystawach poświęconych sztuce ludowej w kraju i za granicą.