2010-05-27 Skansen w Białowieży

Skansen w Białowieży jest muzeum szczególnym: przez większość roku jest jednocześnie i otwarty, i zamknięty.

Otwarty, bo bez trudu wejdziemy na jego teren po prostu przez bramę. Zamknięty, bo najczęściej nie ma tu nikogo, kto pokazałby nam wnętrza. Ich zwiedzanie jest możliwe dopiero po telefonicznym uzgodnieniu z właścicielami. To skansen prywatny, a właściciele gromadzą w nim eksponaty od 1978 roku.

Fot. Anna Ochremiak

Skansen Architektury Drewnianej Ludności Ruskiej Podlasia leży właściwie na skraju Białowieży, na terenie przysiółka Kropiwnik, części dawnej wsi Zastawa, osady zniszczonej przez Niemców w czasie ostatniej wojny. Pokazuje drewniane budownictwo z przedpola puszczy.

Najstarsza, kryta strzechą chałupa, datowana jest na rok 1885 i pochodzi ze wsi Czyżyki. Dom kryty gontem był dawniej szkołą wiejską we wsi Klejniki, a wybudowano go w 1898 roku. Obie te miejscowości znajdują się na północny zachód od Hajnówki. Największym obiektem jest dawna karczma ze wsi Biała, położonej w pobliżu Bielska Podlaskiego.

Zobaczymy tu też dwa wiatraki, z których starszy jest pochodzący ze wsi Kojły, leżącej także na północny zachód od Hajnówki.

Fot. Anna Ochremiak

Datowany na rok 1925 stał się zaczątkiem białowieskiego skansenu. Stanął tu jako pierwszy i został przystosowany na letnisko dla właścicieli. Na ziemi leży odtworzony według sztuki bruk, gdzieś w trawie kilka barci, bania.

Fot. Anna Ochremiak

Na pewno jednak uwagę przykuje stojąca nad sadzawką kapliczka i stojący obok niej prawosławny krzyż. Kapliczka jest repliką stojącej we wsi Nowe Berezowo (na zachód od Hajnówki), a krzyż upamiętnia tysiąclecie chrztu Rusi.  

Ania Ochremiak www.krajoznawcy.info.pl