2010-07-27 Dożynki w Sierpcu

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu organizuje 22 sierpnia Dożynki Województwa Mazowieckiego, Diecezji Płockiej i Powiatu Sierpeckiego. Jest to jedna z najważniejszych uroczystości na Mazowszu. Oddaje bowiem hołd i wdzięczność rolnikom za trud włożony w całoroczną pracę i zebrane plony.

Uroczystości zainauguruje przemarsz barwnego korowodu dożynkowego, a głównym punktem obchodów będzie msza święta celebrowana przez Jego Ekscelencję Biskupa Płockiego Piotra Liberę. Podczas mszy JE Ks. Biskup dokona poświęcenia wieńców dożynkowych z  mazowieckich powiatów i dekanatów. Po mszy świętej nastąpi przekazanie chleba Marszałkowi przez starostów dożynek i tradycyjne podzielenie się chlebem.

Dożynki obchodzi się w Polsce już od XVI wieku. Urządzali ją dla żniwiarzy właściciele ziemskich majątków. Była to zabawa, poczęstunek i tańce w nagrodę za dobrze wykonana pracę przy żniwach i zebrane plony.

Najważniejszym symbolem dożynek – święta plonów jest wieniec ze zbóż i kwiatów, zwany też plonem. Jest on uwity z pozostawionych na polu zbóż (z tzw. ostatniej garści – dla ciągłości urodzaju), z kiści czerwonej jarzębiny, orzechów, owoców, kwiatów i kolorowych wstążek. Wieńce dożynkowe miewały zwykle kształt wielkiej korony lub koła.

Fot. Archiwum muzeum. Wieniec dożynkowy

Wieniec niesiono do kościoła do poświęcenia, następnie ze śpiewem w uroczystym pochodzie, udawano się z nim do dworu lub do domu właściciela pola, gospodarza dożynek. Na czole orszaku szła najlepsza żniwiarka. Niosła wieniec na głowie lub na wyciągniętych rękach. Gospodarz dożynek (właściciel ziemski) odbierał od niej wieniec i stawiał na stole w domu. Częstował uczestników orszaku jedzeniem i napitkiem. Rozpoczynały się tańce, trwające do późnych godzin nocnych. Wieniec dożynkowy przechowywano w stodole aż do następnego roku. Wykruszone z niego ziarna wsypywano do worków z ziarnem siewnym.

Obchody dożynkowe zmieniały się wraz z upływem czasu. Stały się świętem rolniczego stanu, połączonym z wystawami rolniczymi, festynami, występami ludowych zespołów artystycznych.
 
Tak też będzie w tym dniu w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Na gości, którzy odwiedzą sierpecki skansen, będzie czekać wiele atrakcji. Nie zabraknie występów folklorystycznych i artystycznych. Muzealnicy zaplanowali też pokazy dawnych prac żniwnych. W zagrodach chłopskich i na polach zwiedzający zobaczą koszenie zboża kosą, młócenie cepami i młocarnią napędzaną silnikiem spalinowym, oczyszczanie ziarna przy pomocy wialni a także mielenie ziarna na mąkę żarnami poruszanymi kieratem.

Każdy będzie mógł spróbować swoich sił przy koszeniu sierpem i kosą, nauczyć się wiązania snopów, młócić cepem, a także popracować na żarnach. Pokazy wzbogaci wystawa okolicznościowa  „Maszyny i narzędzia rolnicze w zbiorach Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu”.

W tym dniu nie zabraknie chleba i produktów regionalnych. Specjały mazowieckiej kuchni będzie można degustować na stoiskach producentów produktów tradycyjnych i regionalnych wyróżnionych w konkursach „Poznajemy smaki Mazowsza” i „Najsmaczniejsza potrawa mazowiecka”.

Fot. Archiwum własne. Żniwa na starych pocztówkach