2011-01-06 Kolędowanie

Kolędowanie to jedna z najpiękniejszych polskich tradycji. Te smutne i wesołe, skoczne i nastrojowe, patetyczne i żartobliwe kolędy i pastorałki najlepiej wysłuchać w wykonaniu najlepszych.

Jest okazja, bo Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze” wykona 8 stycznia koncert  w Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku. 9 stycznia będzie w Sokołowie Podlaskim, 14 i 15 stycznia zaśpiewa w swoim Mateczniku w Karolinie oraz 29 stycznia w Warszawie w Parafii p.w. Opatrzności Bożej.

Usłyszymy m.in. kolędy „Przybieżeli do Betlejem”, „Gdy się Chrystus rodzi”, „Oj Maluśki, Maluśki”, „Gdy śliczna Panna”, a także utwory z repertuaru Zespołu m.in. „Dwa serduszka”, „Cyt, cyt”.

Fot. Krzysztof Wojciewski

Na zdjęciach Mazowsze

Natomiast drugi nasz sztandarowy Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" zaśpiewa kolędy: 7 stycznia w Zabrzu w Kościele pw. Św. Anny, 8 stycznia w Rydułtowach w Kościele p.w. św. Jerzego, 9 stycznia w Bytomiu Kościół p.w. św. Jacka oraz w Chorzowie – Kościół pw. Św. Franciszka, 30 stycznia w Lubińcu Kościół pw. Św. Stanisława Kostki.

Posłuchaj:

Zespół Mazowsze: Wśród nocnej ciszy, Gdy się Chrystus rodzi:  http://www.youtube.com/watch?v=kEq36S8ZbhM&playnext=1&list=PLBD74FD0ABE85DEAB&index=1

Zespół Śląsk: Bóg się rodzi  http://www.youtube.com/watch?v=w9CH3tmssNI

Historia zespołów

Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca "Mazowsze" im. Tadeusza Sygietyńskiego (PZLPiT "Mazowsze") – jeden z największych polskich zespołów artystycznych odwołujących się do tradycji polskiej muzyki i tańca ludowego.

Zespół "Mazowsze" powołał do życia dekret Ministerstwa Kultury i Sztuki 8 listopada 1948, polecający prof. Tadeuszowi Sygietyńskiemu zorganizowanie zespołu ludowego, którego zadaniem miała być troska o tradycyjny repertuar ludowy oparty na pieśniach, przyśpiewkach i tańcach wsi mazowieckiej i regionalnej tradycji artystycznej.

Zespół miał uchronić ten folklor przed zatraceniem i ukazać jego zróżnicowanie, bogactwo i piękno. Początkowo program artystyczny składał się z piosenek przeplatanych tańcami z terenów centralnej Polski – Opoczna, Kurpi, szybko jednak zaczął sięgać do tradycji innych regionów.

Jednak idea zespołu powstała na długo przed tym. Tadeusz Sygietyński – wybitny kompozytor i miłośnik folkloru oraz Mira Zimińska-Sygietyńska – jedna z najbardziej znanych przedwojennych warszawskich aktorek, przyrzekali sobie w ruinach bombardowanej Warszawy, że jeśli przeżyją wojnę, założą zespół. O ile dla aktorki filmowej i kabaretowej dziedzina wydawała się odległa, o tyle dla Tadeusza była realizacją dawnych marzeń.

Mira Zimińska-Sygietyńska porzuciła po wojnie karierę aktorki i zajęła się sprawami organizacyjnymi. Tadeusz Sygietyński komponował utwory w oparciu o oryginalne relikty ludowej pieśni, latami zdobywane doświadczenie (lektury rozpraw Oskara Kolberga, współpraca z radiem, teatrem, nić porozumienia z młodzieżą).

Wraz z zaprzyjaźnionym organistą z Klembowa, Henrykiem Wiśniewskim i jego żoną Teresą, przetrząsali wiejskie chaty. Zimińska w poszukiwaniu babcinych strojów, Sygietyński i Wiśniewscy w poszukiwaniu uzdolnionej młodzieży.

Na siedzibę zespołu wybrano podwarszawską posiadłość z początku XX w., położoną opodal Pruszkowa, nazwaną na cześć żony pierwszego właściciela – Karolinem. Pałac w Karolinie, nim stał się siedzibą Mazowsza, był domem opieki oraz zakładem dla nerwowo i psychicznie chorych, więc przeniesienie wszystkich zamieszkałych tam ludzi było niemałym problemem.

Pod koniec 1948 r. do pałacu w Karolinie zaczęły zjeżdżać grupy młodzieży z okolicznych mazowieckich wiosek i miasteczek. Pierwsi członkowie zespołu mieli nie więcej niż 16 lat i byli członkami jednego z chórów Wiśniewskiego. Przywozili ze sobą do Karolina przepiękne melodie, oryginalne stroje oraz swój talent, młodość i pasję.

Na Sygietyńskich spoczął obowiązek nie tylko zadbania o wikt i opierunek, ale przede wszystkim zapewnienia podopiecznym wykształcenia. Sygietyńscy przeprowadzili się w tym czasie do małego domku przy pałacu, aby zawsze być w stałym kontakcie z podopiecznymi.

Po dwóch latach nauki, prób i ćwiczeń, 6 listopada 1950 r. na deskach Teatru Polskiego w Warszawie odbyła się premiera pierwszego programu "Mazowsza". Ówczesny repertuar składał się z piosenek przeplatanych tańcami z regionów centralnej Polski: opoczyńskiego, kurpiowskiego i mazowieckiego.

Po warszawskiej premierze, między kolejnymi koncertami, szlifem programu, planami na przyszłość, ważyły się najważniejsze dla zespołu decyzje. Już rok później, w 1951 r. "Mazowsze" wyruszyło na podbój świata, zaczynając, co było w czasach PRL-u zrozumiałe, od ZSRR. Po trzech latach polskie władze zezwoliły na wyjazd zespołu także za "żelazną kurtynę". "Mazowsze" zdobyło Paryż 1 października 1954, a 6 lat później dotarło do Ameryki.

Rok 1955 okrył żałobą "Mazowsze" i zachwiał plany na przyszłość zespołu. Zmarł Tadeusz Sygietyński. Rysowały się najczarniejsze scenariusze. Rozważano nawet rozwiązanie Zespołu.

Gdyby nie Mira, nie byłoby Sygietyńskiego ani Mazowsza – napisał kiedyś Marian Hemar, poeta i przyjaciel zespołu. Mira Zimińska-Sygietyńska po śmierci profesora przejęła funkcje dyrektora zespołu. To ona uczyniła "Mazowsze" takim, jakie jest dziś.

To dzięki niej na przestrzeni lat rozszerzono program do 39 regionów etnograficznych, opracowano niezbadane wcześniej pieśni religijne, patriotyczne i inne. To dzięki niej Mazowsze zdobyło światową sławę, dając blisko 6 tysięcy koncertów, w Polsce i 51 krajach. Olbrzymim dorobkiem "Mazowsza" w przeciągu tego czasu stała się również olbrzymia kolekcja pieczołowicie odtworzonych strojów z różnych regionów.

Zimińska kierowała zespołem ponad 40 lat, poświęcając bez reszty swój talent, doświadczenie i życie.

W Mazowszu w latach pięćdziesiątych występowały wielkie osobowości sceny polskiej Irena Santor i Lidia Korsakówna. W latach siedemdziesiątych Danuta Kowalska znana aktorka, Stanisław Jopek - wielki solista związany z zespołem przez kilkadziesiąt lat.

W roku 1963 Zespół Pieśni i Tańca "Mazowsze" wystąpił w filmie "Żona dla Australijczyka". Rolę solistki "Mazowsza " odegrała znana aktorka Elżbieta Czyżewska, a rolę Australijczyka Wiesław Gołas. W roku 1999 Zespół Mazowsze wystąpił w filmie Andrzeja Wajdy Pan Tadeusz w scenie Poloneza z 12 księgi.

Obecnie w skład zespołu wchodzą balet, chór i orkiestra symfoniczna. Melodie pochodzą z 39 regionów etnograficznych Polski oraz z całego świata.

Znanymi postaciami "Mazowsza" są choreograf Witold Zapała, oraz tenor Stanisław Jopek - zmarły 1 sierpnia 2006 r., (ojciec Anny Marii Jopek).

Po śmierci Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej w roku 1997 dyrektorem zespołu została Brygida Linartas, która zrezygnowała z tej funkcji w roku 2000.

W dniu 6 listopada roku 2000 odbył się z okazji 50-lecia występów jubileuszowy występ "Mazowsza". Dyrektorem zespołu wtedy był Włodzimierz Jakubas. Obecnie dyrektorem jest Jacek Kalinowski.

"Mazowsze" to stuosobowa grupa artystów, 8 ton bagażu, 1500 kostiumów, 60 lat doświadczenia. "Mazowsze" to 2,3 mln przejechanych kilometrów i 17 mln widzów. To koncerty w 168. miejscach Polski, to 213 tournée zagraniczne i ponad 6,5 tys. koncertów.

Zespół Pieśni i Tańca Śląsk na swoją markę pracuje już 57 lat.

W tym czasie odwiedził 44 kraje, dał ponad 7 tysięcy koncertów dla ponad 25 mln widzów. 

Celem zespołu jest pokazanie bogactwa źródeł kultury śląskiej.

Ponad 100 osobowy skład artystyczny obejmuje chór, balet i orkiestrę. Współpraca z autorytetami w dziedzinie kulturoznawstwa zapewnia wysoki poziom artystyczny zespołu. Obecnie w repertuarze znajduje się dziewiętnaście różnego rodzaju form artystycznych - od wielkich widowisk poprzez koncerty edukacyjne aż po prezentacje muzyki klasycznej i sakralnej.

Ojcem i matką zespołu jest Stanisław Hadyna i Elwira Kamińska.

O sukcesie Śląska zdecydowała ogromna pasja Stanisława Hadyny, jego autorytet, niezwykły talent pedagogiczny. W trudnych dla kultury warunkach gospodarki rynkowej zdołał przywrócić zespołowi jego niepowtarzalny charakter, ponownie przekonał odbiorców do swojej wizji twórczej. Stanisław Hadyna zmarł w 1999 r.

Choreograf Elwira Kamińska w 1953 r. (zmarła w 1983 r.) rozpoczęła współpracę ze Stanisławem Hadyną. Tańce ułożone przez Elwirę Kamińską stały się swoistym kanonem gatunku i jego klasyką. Chodzony, Trojak, Kujawiak, Krakowiak pozostają po dziś dzień w repertuarze Śląska.

Elwira Kamińska przyczyniła się też do sukcesu Mazowsza. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych stworzyła dla zespołu całkowicie nowy układ ruchu scenicznego i tańca. Mazowsze odniosło sukces w czasie tourne po Wielkiej Brytanii i kolejnych trasach artystycznych.
/wrotapodlasia.pl i informcje zespołu/