2011-01-25 Kultura Łemków

Historii i tradycji Łemków, sztuce robienia krywulek czyli łemkowskiej biżuterii będzie poświęcone spotkanie 29 stycznia w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu. W tym dniu wystąpi też łemkowski Zespół Pieśni i Tańca Kyczera z Legnicy.

Impreza jest otwarta dla wszystkich. Zapisy są przyjmowane jedynie na warsztaty wykonywania krywulek.  Prawdziwą ozdobą stroju kobiecego były różnego rodzaju korale, paciorki, ozdoby tworzące często na szyi kilka sznurów. Na piersiach kobiet kłębiło się więc od mnóstwa koralików. Nanizuje się je (nawleka) na cienką mocną nić za pomocą  igły, tworząc misterne wzory geometryczne.

Fot. 1. Archiwum Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu

2.3.4.5. Aarchiwum Kyczera

Biżuteria łemkowska - krywulki

Łemkowie nie zatracili swojej tożsamości, mimo przymusowych przesiedleń na Dolny Śląsk i życia obok innych grup etnicznych. Starają się propagować jak najszerzej własną kulturę.

Od 1992 r. działa Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca Kyczera, który prowadzi jedyne w Polce Centrum Kulturalne Łemkowszczyzny z archiwum, biblioteką i izbą etnograficzną. 

W Zyndranowej – we wsi położonej w Beskidzie Niskim, w powiecie krośnieńskim, przy granicy Polski ze Słowacją działa też Muzeum Kultury Łemkowskiej.

Łemkowie zostali zmuszeni po II wojnie światowej do opuszczenia swoich gospodarstw w ramach tzw. akcji Wisła, dla której uzasadnieniem miała być likwidacja ukraińskiego podziemia. Ludność ta pierwotnie zamieszkiwała polskie obszary Beskidu Niskiego, zachodniej części Bieszczad, wyspowo okolice Nowego Targu oraz Pogórza – między Krosnem a Strzyżowem – oraz Lubelszczyzny. 

Łemkowie znaleźli się w odmiennych warunkach geograficznych i klimatycznych od tych, w których dotąd żyli. Przyzwyczajeni do drewnianych domów negatywnie odbierali zamieszkiwanie w murowanych, często zniszczonych budynkach.

Przez przesiedlenia zmuszeni zostali do porzucenia znanych sobie sposobów gospodarowania i upraw. Część z nich zatrudniała się w państwowych gospodarstwach rolnych.

Po roku 1956 ok. 130 rodzin powróciło w swoje rodzinne strony, ale już nie do swoich domów. Jeśli nie zostały zniszczone, to zasiedliły je polscy osadnicy.