Pobierz MP3
Festiwal Czango czytaj- Kolęda Hej w dzien narodzenia
Kolędy Podkarpacia czytaj - Piosenka dziecięca Sikoreczka pstra
Konkurs na pamiątkę czytaj - Starej babie młodego się zachciało
Festiwal Czango czytaj
Partnerzy
Kontakt
2011-03-03 Wycinanka kurpiowska
Region Kurpiowski (Puszcza Zielona) słynie z pięknych ażurowych wycinanek. Dziś jego mieszkańcy nie ozdabiają nimi domów, ale sztuka wycinania przetrwała. Na warsztatach Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie (6 marca) będzie można nauczyć się wycinać tradycyjne kurpiowskie gwiazdy i leluje pod okiem uznanej wycinankarki Wiesławy Bogdańskiej.
Fot. Archiwum muzeum
Kurpiowskie wycinanki są przeważnie jednobarwne. Ich styl określa się jako graficzny. Forma dominuje nad barwą - przeważają ażury o kształtach geometrycznych.
Fot. Archiwum własne
Leluje
Najbardziej charakterystyczną dla regionu wycinanką jest leluja – drzewko życia, inspirowane formą kwiatu w doniczce. Lewa i prawa strona są identyczne. Podczas wycinania papier składany jest na pół. Po jego rozłożeniu uzyskuje się idealną symetrię. Dolna część, mniej ażurowa, nazywa się podstawą. Górna – bardziej ażurowa, o bogatej ornamentyce, to korona, - przypominająca koronę drzewa.
Forma lelui występuje w ogromnej liczbie wariantów. Każda wycinankarka nadaje lelui indywidualną formę, samodzielnie komponuje i rozwija ornamentykę.
Równie popularne są gwiazdy lub inaczej kółka. Niektórzy twierdzą, że inspiracją były płatki śniegu. Są to ażurowe kompozycje, promieniście prowadzone elementy, wycinane są wzdłuż 6 osi. Obecnie wycina się nawet wzdłuż 8 czy 12 osi (papier składany jest na tyle części).
Fot. Archiwum własne
Gwiazdy
Oprócz wycinanek jednobarwnych na Kurpiach wycina się też ozdoby wyklejane z kilku warstw papieru o różnych barwach (podobna technika jak w Łowiczu). Powstają w ten sposób ptaki o dekoracyjnie rozbudowanych ogonach: koguty, pawie, dudki.
Fot. Archiwum własne
Kolorowe pawie
Ciekawe są też jednokolorowe sceny rodzajowe: polowania, prace domowe, wesela.
Fot. Archiwum własne
Scenka rodzajowa
Jedną z nowszych form są gwiazdy – stylizowane formy monstrancji. Do środka gwiazdy wkleja się elementy o tematyce religijnej: krzyż, świece, sylwetki aniołów, Matki Boskiej, papieża, motyw serca gorejącego.
Jako najstarszą formę wycinanki uznaje się firanki na okna oraz wstążki na ramy do obrazów wykonane z cienkiej białej bibuły.
Fot. Archiwum własne
Firanki na okna
Zdobienie domów wycinankami zaczęło zanikać ok. 1930 r., jednak sama umiejętność wycinania przetrwała, dzięki odbiorcom z miast. Prace wielu wycinankarek trafiły do muzeów, na wystawy i kolekcji prywatnych. Nastąpił renesans wycinanki.
Nowy krąg odbiorców spowodował wzbogacenie form i powstanie wielu nowych wzorów.
Szczególnych umiejętności potrzeba, aby wyciąć obrazki z papieru ogromnych rozmiarów np. leluję nawet do 2,5 m wysokości.
Zobacz też: http://wiano.eu/wycinanki/kurpiowskie
Artyku�y polecane
- Kujawskie zapusty
dodano: 2014-03-07 | ( komentarzy: 0 ) - Ścinanie Śmierci
dodano: 2012-02-23 | ( komentarzy: 0 ) - Ceramika bolimowska
dodano: 2015-07-23 | ( komentarzy: 0 ) - Tłusty czwartek
dodano: 2012-02-15 | ( komentarzy: 0 ) - Grupy zapustne
dodano: 2015-02-01 | ( komentarzy: 0 )
Najcz�ciej czytane
- Kwiaty z bibuły
dodano: 2013-01-07 | ( komentarzy: 0 ) - Kwiaty z bibuły
dodano: 2011-05-18 | ( komentarzy: 0 ) - Przepis na krochmal
dodano: 2010-01-10 | ( komentarzy: 3 ) - Jak zrobić beczkę
dodano: 2012-09-17 | ( komentarzy: 0 ) - Wieniec dożynkowy
dodano: 2012-07-29 | ( komentarzy: 0 )