2011-04-06 Makaron z Rudnik

Dawniej gospodynie własnoręcznie przyrządzały makaron. Nawet gdy pojawił się w sklepach wyrób fabryczny, nie wypadało serwować takiego na świąteczne stoły. Jeśli chcecie skosztować prawdziwego domowego makaronu, skorzystajcie z przepisu i rad mieszkanek z Rudnik (woj. śląskie). Ich specjał został wpisany na listę produktów regionalnych.

Fot. Archiwum Ministerstwa Rolnictwa

Zasady, jakimi kierowały się rudnickie gospodynie, to by - przy wyrobie makaronu korzystać ze swoich produktów -  a więc z mąki pochodzącej z miejscowych młynów, jaj od miejscowych kur oraz wody z własnych źródeł. Kury miały być karmione paszami z rodzimych upraw oraz na okolicznych łąkach.

Większości trudno będzie zdobyć produkty z Rudnik, ale warto wybrać się na miejscowe targi po tzw. wiejskie jajka od kur karmionych metodami tradycyjnymi.

Potrzebny będzie jeszcze wałek z drzewa liściastego do rozwałkowywania ciasta, mąka i trochę wody – zamiast „kranówki” dobrze jest użyć mineralnej butelkowanej.

Ciasto zagniatamy w proporcji:

● 1 jajko na 1 szklankę mąki,

● lub 1 jajko na 1 osobę.

● Niektóre gospodynie na 1 kilogram mąki używały 10-15 jajek, a inne nawet 20 jaj.

Wykonanie:

Przygotować ciasto mączno-jajeczne, dolewając odrobinę wody. Prawidłowo wyrobione ciasto makaronowe jest jednolite, gładkie i lśniące. Powinno się je zagniatać około 15 minut, aby wtłoczyć jak najwięcej powietrza; pojawienie się pęcherzyków oznacza koniec zagniatania.

Wówczas należy ciasto przykryć ściereczką, zostawić na 30 minut, aby "odpoczęło".

Następnie dzielimy je na części i za pomocą wałka rozwałkowujemy na cieniutkie placki. Oprószamy mąką i odkładamy na kilkanaście minut do przeschnięcia.

Przeschnięte placki również lekko posypać mąką. Następnie z tak przygotowanych placków wykrawamy kwadraty, romby lub zwijamy w ciasne rulony i nożem kroimy na cieniutkie paseczki. Makaron na rosół ma być cieniuśki nie grubszy od włosa – mówią gospodynie z Rudnik. Trzeba było dużych umiejętności, by pokroić w tak cieniutkie paseczki. 

Makaron można przechowywać. W tym celu suszy się znaczne ilości makaronu: latem na słońcu, a w pozostałe pory roku w przewiewnym, suchym i ciepłym miejscu na czystych, lnianych lub płóciennych płachtach.

Suchy makaron przechowywany był w woreczkach lub drewnianych (z drewna liściastego) skrzynkach.

Makaron wykorzystywano przede wszystkim do rosołu, różnych zup: czerniny, grzybowej, pomidorowej, wiśniowej, do różnych sosów, świeżych owoców np. truskawek albo jedzono na słodko z białym serem i z cynamonem.

Makaron gotujemy w dużej ilości osolonego wrzątku, bo jeśli wody będzie zbyt mało, zrobi się mazisty -  2 - 3 minuty od chwili zawrzenia. Oczywiście, czas gotowania zależy od wielkości i grubości makaronu (łazanek).

Makaron powinno się gotować "prawie przykryty" - najlepiej między garnkiem a pokrywką umieścić drewnianą łyżkę; w ten sposób makaron "otrzymuje" dostateczną ilość powietrza i nie przechładza się.

Aby makaron nie kleił się podczas gotowania, do wody należy dodać łyżeczkę masła lub oleju. Przelewanie ugotowanego makaronu zimną wodą ma na celu wypłukanie z niego krochmalu; nie spłukany krochmal powoduje zlepianie się makaronu.