2011-05-31 Kultura Ormian

O losach Ormian w Polsce opowie wystawa w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu. Potrwa od 17 czerwca do 31 lipca.

Ogromne nadrukowane płótna podwieszone z sufitu i ułożone tak, by przypominały kształtem wnętrze ormiańskiej świątyni – tak będzie wyglądała aranżacja tej wystawy. Na płótnach przedstawiona zostanie historia Ormian w Polsce, pokazane zostaną ich zwyczaje i kultura.

Fot. Archiwum muzeum

Ormianka w stroju ludowym

- Naszym celem było przedstawienie najważniejszych faktów z historii Armenii i Ormian w Polsce i zachęcenie polskiego odbiorcy do bliższego poznania przedstawicieli narodu o wielowiekowej tradycji i bogatej kulturze – wyjaśnia Monika Agopsowicz kuratorka wystawy. -  Pokazujemy historię konkretnych ludzi żyjących w XIX i XX wieku na ziemiach historycznej Armenii i na dawnych polskich Kresach.

Historię tych osób opowiadają ich potomkowie żyjący współcześnie. Przypominają oni między innymi miasto Kuty – przed II wojną światową duże skupisko Ormian, którzy pielęgnowali swoje tradycje (w Kutach, co roku w czerwcu odbywały się słynne odpusty ormiańskie ściągające Ormian z Polski, Bukowiny, Mołdawii i Armenii).

Fot. Archiwum muzeum

Ormianie w Kutach

Opowiadają o ormiańskich kwitnących krzyżach, czyli chaczkarach, które stawiane są w miejscach ważnych dla narodu. Cechą charakterystyczną ormiańskich krzyży, jest to, że wypuszczają one gałęzie, które symbolizują początek nowego życia.

Oglądając wystawę można też będzie dowiedzieć się o tragicznych losach tego narodu – prześladowaniach, przymusowych przesiedleniach. Jedna z plansz poświęcona została ludobójstwu 1915 roku, kiedy w Turcji wymordowano półtora miliona Ormian.

Poza wątkiem historycznym na wystawie zaprezentowany zostanie Portret Ormian AD 2009 -2011. Znajdzie się na nim około 100 portretów pokazujących Ormian „starej” i „nowej” imigracji – ludzi w różnym wieku.

Na wystawie znajdzie się sporo zdjęć pochodzących ze zbiorów prywatnych i nigdy wcześniej niepokazywanych publicznie, filmy z wypowiedziami Ormian, krótki dokument filmowy z 1938 ze ślubu w katedrze ormiańskiej i przyjęcia weselnego.

Wystawę symbolicznie kończy teledysk współczesnej grupy Armenian Navy Band wyrażający nostalgię za niedostępną, bo znajdującą się na terytorium Turcji, świętą górą Ararat.

Ormianie w Polsce (fragmenty wstępu M. Agopsowicz):

Pierwsza wzmianka o Ormianach w historii Polski pochodzi z połowy XIV wieku, kiedy to król Kazimierz Wielki nadając miastu Lwów prawo magdeburskie, zezwolił mieszkającym tam Ormianom sądzić się według własnego prawa.

Kilka lat później we Lwowie została wybudowana katedra ormiańska, która stoi do dziś. Ormianie byli kupcami, rzemieślnikami, tłumaczami-dyplomatami, hodowcami koni i bydła oraz właścicielami ziemskimi.

Ceniąc sobie wykształcenie dochowali się lekarzy, inżynierów i artystów.  

Dziś liczbę potomków Ormian przybyłych do Polski przed wiekami ocenia się na kilka tysięcy. Upadek Związku Radzieckiego, wojna z Azerbejdżanem i katastrofalne trzęsienie ziemi w 1988 roku doprowadziły do zapaści gospodarczej w ówczesnej republice armeńskiej. Ormianie masowo wyjeżdżali, szukając lepszego życia w innych krajach. Do Polski przybyło ich wtedy kilkadziesiąt tysięcy.