2011-08-15 Maszyny rolnicze

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu zorganizowało wystawę  maszyn i urządzeń rolniczych, używanych na Mazowszu w XIX i XX wieku.  Ekspozycja pokazała jakie zmiany zachodziły na przestrzeni  lat w mechanizacji rolnictwa. 

Fot. Archiwum własne

Wystawa narzędzi rolniczych

Znalazły się tam m.in. archaiczne narzędzia takie jak radło z żelazną redlicą, brona beleczkowa oraz socha żelazna.

Do ciekawszych narzędzi znajdujących się na wystawie, można zaliczyć:  pług drewniany koleśny roboty kowalskiej, pług obracalny, kultywator sprężynowy produkcji fabrycznej.

Obok narzędzi do uprawy ziemi zostały wystawione narzędzia używane w czasie siewu (siewnik rzędowy), podczas sprzętu zbóż (kosiarka, żniwiarka), maszyny służące do zbioru ziemniaków, młócenia zboża oraz ręczne i mechaniczne sieczkarnie.

Fot. Archiwum własne

1. Włók – urządzenie służące do transportu m.in. narzędzi rolniczych na pole. Jest to rozwidlony konar drzewa z zaczepem. Używane do połowy XX wieku.

2. Pług żelazny – służył do mechanicznej uprawy pola na glebach lżejszych. Popularny do końca XX wieku.

3. Socha żelazna – służyła do orki, wyszła z użycia pod koniec XIX w. Rekonstrukcja narzędzia – wyrób kowalski (1973 r.)

4. Pług ramowy – używany do orki na ciężkich glebach. Pługi ramowe mogą być jedno lub dwu skibowe. Powszechnie stosowane w I poł. XX w.

5. Pług obracalny konny – używany do orki zarówno na zboczach jak i terenach równinnych. Odkłada skiby zawsze w jedną stronę oraz posiada możliwość pracy w obu kierunkach eliminując bruzdy i grzbiety. Używane do lat 70-tych XX wieku.

6. Brona beleczkowa – używana do spulchniania gleby, mieszania nawozów lub przykrywania nasion. Początkowo posiadała zęby drewniane, później żelazne. Używana do lat 50-tych XX wieku.

7. Brona żelazna esowata – używana do przykrywania siewów, wyniszczania chwastów, równania kretowin na łąkach oraz spulchniania gleb lekkich. Powszechnie stosowana do lat 60-tych XX wieku.

8. Kultywator – używany do rozdrabniania skib po orce, niszczenia chwastów i mieszania nawozów z ziemią. Używany do połowy XX wieku.

9. Brona sprężynowa – używana do spulchnienia i przewietrzenia gleby, wyrównania zaoranego pola oraz wyciągania perzu. Używana do lat 80-tych XX wieku.

10. Znacznik do ziemniaków – służył do robienia bruzd przy sadzeniu ziemniaków. Używany do lat 60-tych XX wieku.

11. Wał drewniany – stosowany w uprawach polowych, zwłaszcza ziemniaków. Służył do wałowania redlin. Forma powszechnie spotykana. Używany do I poł. XX wieku.

12. Radło żelazne – używane do redlenia ziemniaków, spulchniania gleby bez jej odwracania. Powszechnie stosowany do końca XX wieku.

13. Wyorywacz do buraków – w pracach polowych ułatwiał wyrywanie buraków.

14. Spulchniacz – służył do wyrównania gleby po orce, wycinania chwastów i obsypywania roślin w uprawie rzędowej (buraki). Używany do lat 80-tych XX wieku.

15. Obsypnik – używany do spulchniania gleby, podcinania korzeni oraz obsypywania roślin. Obsypnik był używany również przy uprawie ziemniaków. Używany dla lat 80-tych XX wieku.

16. Siewnik nawozowy – służył do rozsiewania nawozu oraz mieszanki nawozów granulowanych z nawozami pylistymi. Nadaje się również do wysiewu małych dawek nawozów.

17. Siewnik – służył do wysiewu materiału siewnego np. zboża. Od II połowy XIX wieku produkowano siewniki konne, a dopiero w latach 60-tych XX wieku siewniki ciągnikowe.

18. Kosiarka konna – maszyna przeznaczona do koszenia zielonek z trwałych użytków zielonych. Kosiarki wyposażone w przyrząd żniwny mogą być stosowane do koszenia zboża i innych roślin. Powszechnie używana do końca XX wieku.

19. Żniwiarka konna – maszyna przeznaczona do koszenia zboża. Przy jednoosobowej obsłudze umożliwia formowanie snopów zboża. Powszechnie używana do lat 80-tych XX wieku.

20. Grabie konne – używane do zgrabiania siana i ścierniska po żniwach. Powszechnie stosowane do lat 90-tych XX wieku.

21 Młocarnia ręczno-kieratowa - służyła do młócenia zboża na brudno. Wyrób młocarni ręczno-kieratowej datowany jest na 1893 r. Używana do I poł. XX wieku.

22. Młocarnia - służyła do młócenia zboża na brudno. Otrzymywane ziarno wymieszane jest z plewami i słomą. Używana do lat 60-tych XX wieku.

23.  Sieczkarnia – używana do cięcia siana, słomy i zielonek na sieczkę dla zwierząt. Występowała z napędem ręcznym lub mechanicznym. Używana do końca XX wieku.

24. Sieczkarnia - używana do cięcia siana, słomy i zielonek na sieczkę dla zwierząt. Występowała z napędem ręcznym lub mechanicznym. Używana do końca XX wieku.

25. Kopaczka konna do ziemniaków – maszyna mechanizująca zbiór ziemniaków. Powszechnie używana do końca XX wieku.

26. Sortownik bębnowy do ziemniaków – używany do czyszczenia ziemniaków z zanieczyszczeń i sortowania według kształtu i wielkości kłębów. Używany do końca XX wieku.

27.  Glebogryzarka – służyła do przygotowania gleby do siewu lub sadzenia, bez potrzeby stosowania dodatkowych zabiegów. Głębokość roboczą glebogryzarki reguluje się zmieniając położenie kół podporowych.