2009-12-21 Szkoła z Wapiennicy

W Górnośląskim Parku Etnograficznym w Chorzowie rozpoczęto rekonstrukcję zabytkowej szkoły z Wapienicy (1853 r.).

Jest to obiekt drewniany z murowaną przybudówką, kryty dachem gontowym. W wewnątrz znajduje się: sień przelotowa, po lewej stronie duża izba szkolna, a po prawej kuchnia i komora.

W sieni po prawej stronie znajdował się kiedyś komin, w ścianie czołowej korpusu dwuskrzydłowe drzwi. We wnętrzu komina wędzono dawniej  mięso. Z lewej strony korpusu kominowego był umieszczony murowany postument z żelaznym saganem do grzania wody. Strych był połączony z sienią za pomocą schodów. Budynek zamieszkiwało siedem osób (matka i sześcioro dzieci).

Stan obiektu z roku na rok się pogarszał. We wrześniu 2009 r. został zrekonstruowany. W październiku zaczęła się jego rekonstrukcja. Nieznane są dzieje budynku  aż do roku 1961 kiedy to został przeznaczony do translokacji na teren Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie. Podczas inwentaryzacji i opisu etnograficznego uzyskano informacje o aktualnym stanie obiektu.

Z danych spisowych austriackich (1910 r.) w Wapienicy żyło 282 katolików, 524 ewangelików, 7 Żydów i 10 osób innego wyznania. Można zatem ostrożnie wnioskować że wspomniana szkoła z 1853 r. była kontynuatorką wcześniejszej jako szkoła wyznaniowa (ewangelicka) z językiem wykładowym niemieckim.

W XIX w. dolina rzeki w Wapienicy została skolonizowana przez osadników niemieckich, w rezultacie czego była najbardziej niemiecką miejscowością na obszarze dzisiejszego Bielska-Białej. W poł. XIX w. na terenach rolniczych Wapienicy Dolnej zaczęły powstawać pierwsze fabryki włókiennicze, a jednocześnie Wapienica Górna wraz z doliną Luizy stała się ulubionym celem wycieczek mieszkańców Bielska. W 1888 r. Wapienica otrzymała połączenie kolejowe z Bielskiem i Cieszynem.

W 1895 r. w dolnej Wapienicy uruchomiono ujęcie wody pitnej dla Bielska, a w latach 1929 - 32 zbudowano zaporę na potoku Wapienica. Po II wojnie światowej Wapienicę, która była samodzielną wsią gminną włączono do Jaworza, zaś w 1977 r. weszła w granice Bielska-Białej.

Obecnie Wapienica ma charakter typowej dzielnicy peryferyjnej dużego przemysłowego miasta. Tu także zostały zlokalizowane miejscowe zakłady przemysłowe. Do najstarszych należały: założona w 1921 r. Bielska Fabryka Pił i Narzędzi, zakłady futrzarskie „Beskidiana", których zalążkiem był założony w 1928 r. zakład „Pipesberg i Spółka" i Aleksandrowickie Zakłady Przemysłu Lniarskiego „Allen", powstałe z zakładu założonego w 1932 r. przez braci Teutsch. [źródło informacji: Mirosław Barański, Beskid Śląski: przewodnik, Oficyna Wydawnicza „Rewasz", 2007, s. 448].