2009-12-30 Tradycje Nowego Roku

Wielką wagę przywiązywano do życzeń na Nowy Rok. Panowało przekonanie, że jeśli płyną one ze szczerego serca, na pewno się spełnią. Dzień ten miał upływać w zgodzie, pogodnym nastroju i przy suto zastawionym stole.

Jaki Nowy Rok, taki cały rok – wierzono, zresztą po dziś dzień bierzemy to sobie do serca.

W Nowy Rok wstawano bardzo wcześnie rano. Dla zdrowia i urody obmywano się w misce zimnej wody (na dno kładziono srebrny pieniądz). 

W tym dniu na stole leżał nie napoczęty bochen chleba – miało to zapewnić jego dostatek przez cały rok, strzec przed biedą i głodem.

Gospodynie gotowały świąteczny obiad: obficie okraszony groch z kapustą - tradycyjne danie noworoczne, kiełbasę i mięso. Stawiały też na stół piwo, chleb oraz ciasto domowego wypieku.

Noworoczne pieczywo: kołocz – placek drożdżowy z kruszonką, i domowego wypieku chleb krojono na grube kawałki. Rozdawano domownikom, gościom oraz odwiedzającym domy kolędnikom.

1 stycznia kolędnicy przychodzili z szopką, z gwiazdą, a także herody, chłopcy z turoniem, konikiem, kozą czy niedźwiedziem. Życzyli gospodarzom szczęścia, zdrowia i obfitości.

Do dobrego tonu należało składać życzenia osobiście, a odbiorca odwzajemniając je zapraszał na noworoczny obiad, albo dawał kolędę – wręczał różnego rodzaju wypieki.

Wierzono, że pierwszą osobą, która przekroczy próg domu w Nowy Rok, powinien być mężczyzna, pojawienie się jako pierwszej kobiety wróżyło kłótnie i zwady przez następny rok.

Na podstawie pogody wróżono też jakie będą plony. Jeśli 1 stycznia był mroźny i jasny, zapowiadało to obfite zbiory. Gdy na Nowy Rok pluta, ze żniwami będzie pokuta; Gdy Nowy Rok mglisty, zboża jeść będą glisty.

Wiatr w tym dniu zapowiadał obfitość owoców. Dobre zbiory wróżył też szron pokrywający drzewa w sadzie, a śnieg dobre rojenie się pszczół. Dużo gwiazd na niebie wróżyło obfitość jajek – kury się będą niosły, że hej.