2010-01-05 Potrawy Trzech Króli

Przed nami 6 stycznia kolejne święto – Trzech Króli. Kościół obchodzi go bardzo uroczyście, ale z tym dniem wiąże się też wiele obyczajów i obrzędów ludowych oraz wigilijnych potraw. 

Do tradycyjnych zwyczajów należy pisanie na drzwiach święconą w tym dniu kredą inicjałów K+M+B i cyfry oznaczające rok. Symbolami tymi znaczono też zabudowania gospodarcze. Wierzono, że krzyżyki i inicjały Trzech Króli ochronią gospodarstwo przed  złymi mocami. 

W tym dniu święcono także pierścionki, medaliki, pieniądze oraz wodę, która posiadała moc szczególną, przechowywano ją do wiosny – służyła jako obrona przed nieszczęściami.

Naczynie z wodą „trzech królów” stawiano potem w polu między wschodzącym zbożem lub zawieszano na owocowych drzewach, by„ostatek mrozu nie zniszczył kwiecia”.

Trzech Króli podobnie jak Święto Bożego Narodzenia i Nowy Rok poprzedzony był  wigilią. Był to dzień szczodry (hojny) – na pamiątkę hojności Mędrców przybyłych do stajenki. Tego dnia domostwa obchodzili kolędnicy, szopkarze, przebierańcy tzw. Herody – czyli groźny król Herod ze Śmiercią, Aniołem i Diabłem albo królowie z Gwiazdą.

Wieczór ten obowiązkowo należało spędzić na śpiewaniu kolęd i na towarzyskiej zabawie. Wszyscy członkowie rodziny zbierali się przy stole na tradycyjne gorące pierogi z sera albo tzw. sójki pieczone w piecu chlebowym. Były to bułki z nadzieniem marchwi, kapusty lub buraków i kaszy jaglanej.

Dzień wigilii Trzech Króli sprzyjał też panieńskim wróżbom. Młode dziewczęta piekły placek z migdałem w środku. „Która dostanie migdała, dostanie też Michała” – mówiło przysłowie. Oznaczało to, że której pannie przypadnie migdał szybko stanie na ślubnym kobiercu.

Przepisy na potrawy na Trzech Króli

Sójki

Składniki:

· 500 g mąki pszennej
· 2 jajka
· 2 łyżki masła
· 40 g  drożdży
· pół szklanki mleka
· pół szklanki wody
· 800 g marchewki
· łyżka soku z cytryny
· sól, cukier

Sposób przygotowania:

Przegotowujemy zaczyn: letnią wodę łączymy z mlekiem i 2 łyżkami mąki. Ucieramy drożdże z płaską łyżeczką cukru. Łączymy drożdże z wodą i mlekiem. Zaczyn odstawiamy w ciepłym miejscu.

Mąkę ogrzewamy, przesiewamy do miski, wbijamy jajka, wlewamy zaczyn, dodajemy szczyptę soli, ciasto dokładnie wyrabiamy. Pod koniec wlewamy stopione masło. Ciasto przykrywamy ściereczką i zostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.

Obraną, umytą i osuszoną marchew ścieramy na jarzynowej tarce, lekko solimy, skrapiamy sokiem z cytryny, mieszamy. Z wyrośniętego ciasta formujemy podłóżne bułki, nadziewamy marchewką i sklejamy. Układamy na wysmarowanej blasze, pieczemy w nagrzanym piekarniku.

Placek Trzech Króli

Składniki:

· 500 g mąki
· 20 g drożdży
· 3 łyżki cukru
· szklanka mleka
· 100 g masła
· 3 jajka
· otarta skórka z połowy cytryny
· 70 g rodzynek
· kieliszek koniaku
· szczypta soli
· obrany ze skórki migdał

Sposób przygotowania

Przygotowujemy zaczyn: drożdże mieszamy z cukrem, letnim mlekiem i niewielką ilością mąki. Zaczyn powinien mieć konsystencję gęstej śmietany.  Zostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.
Rodzynki myjemy i zalewamy koniakiem.

Ogrzaną mąkę przesiewamy do miski, wbiajamy 2 jaja i 1 białko (żółtko zostawiamy), wlewamy zaczyn, dodajemy szczyptę soli i otartą skórkę z cytryny, wyrabiamy ciasto. Pod koniec wyrabiania wlewamy stopione masło, wsypujemy rodzynki, wkładamy migdał.

Lśniące i gładkie ciasto przykrywamy ściereczką i zostawiamy w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wyrośnięte ciasto przekładamy na blachę, smarujemy rozkłóconym zółtkiem, wstawiamy do nagrzanego piekarnika (200 stop. C) i pieczemy ok. 45-50 minut.

Zobacz też:

Szczodraki za kolędę http://wiano.eu/article/748