2012-07-21 Jak zrobić miotłę

Do zamiatania glinianej podłogi w dawnych wiejskich chatach służyła miotła z brzozowych gałązek. Ale nie jest ona do końca przeżytkiem.  Jeszcze niektórzy gospodarze nadal je robią i używają do zamiatania podwórek. Jak zrobić  taką miotłę można było podpatrzeć na Jarmarku Wdzydzkim w skansenie we Wdzydach Kiszewskich.

Fot. Archiwum własne

Miotła z gałązek brzozowych

To bardzo użyteczny przedmiot, bo bardzo dobrze taką miotłą się zamiata.

W niezwykle prosty sposób się ją wykonuje. Materiały dostępne wokół. Trzeba tylko wybrać się w brzozowe miejsca, aby przynieść garść brzozowych gałązek. Wiążemy je paskami z przepołowionych wiklinowych witek lub drutem.

Fot. Archiwum własne

1. Materiały na miotłę

2. Wiązanie miotły

3. Gotowe miotły

W środek możemy też włożyć kij, który pełnić będzie rolę drążka, abyśmy nie musieli się schylać przy zamiataniu.

Miotły były robione też z zielonych łodyg bylicy lub mietlicy, ale były mniej trwałe niż brzozowe.

Izbę zamiatano raz dziennie, najczęściej było to zajęcie małych dziewczynek.

W czasach, kiedy jeszcze nie było podłóg tylko gliniane polepy, powierzchni ę skraplano wodą, aby uniknąć unoszenia się pyłu. Dobrze się nią też zamiatało podwórka.

Nieużywana aktualnie miotła stała w kącie sieni.

W kulturze ludowej miotłę obdarzano wyjątkowymi właściwościami magicznymi. Według wierzeń miotła, podobnie jak ożóg i pogrzebacz, stanowiła środek lokomocji czarownic udających się na Łysą Górę i inne obrane przez nie miejsca.

Na Mazowszu zużytą miotłę nazywano drapakiem. W okolicach Płocka i Ciechanowca o kimś bardzo suchym mówiono „sychy jak drapaka". 

Miotła to także wdzięczny temat do układania zagadek.

1. Stoi panna za drzwiami,

obsypana śmieciami. Co to jest?

2. Żeby tatula nie opas,

to by obrosło po pas. Co to jest?

3. Kiedym nowa, to pracuje,

i po izbie zatańcuję.

Kiedym stara i nie mogę,

spalą lub rzucą na drogę. Co to jest?