2012-09-06 Hymn biskupiański

Biskupizna to mikroregion etnograficzny, leżący w południowej Wielkopolsce. Dawniej należał do biskupów poznańskich, stąd jego nazwa. Biskupianki i Biskupianie zawsze czuli w sobie odrębność w stosunku do mieszkańców okolicznych ziem.

Tej grupie poświęcona była wystawa w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie.

Fot. Archiwum własne

1. Biskupianie na starych fotografiach

2. Współczesny strój biskupiański

Bogatym wyrazem kultury ludowej Biskupizny była pieśń, piosenka. Jedna z nich uzyskała rangę hymnu biskupiańskiego.

Była ona śpiewana z ogromnym napięciem emocjonalnym, jako wyraz głębokiego patriotyzmu lokalnego, na zakończenie występów, wspólnych spotkań, zebrań. Odśpiewano ją też na zakończenie festynu "Wesela Biskupiańskiego", zorganizowanego w muzeum w Szreniawie.

Pieśń tą śpiewały też starsze osoby będące na robotach w Niemczech:

Hymn biskupiański

1. Pługu mój drogi, pługu mój stary
Gdy prujesz ostrym żelazem
Te ziemie ojców, te nasze niwy
Jak smutny i bez urazem.

Ref. (2 razy) Będziesz ty orał  pola i niwy
Tak jak orali rodacy
Bo serce ojca by zapłakało
Jak byś ty orał inaczej.

2. Pługu mój stary, pługu mój drogi
Nie jeden rok tyś  na świecie
Tyś i z mym ojcem szedł do pary
A jego dziś kropią po świecie.

Ref. (2 razy) Będziesz ty orał  pola i niwy
Tak jak orali rodacy
Bo serce ojca by zapłakało
Jak byś ty orał inaczej

3. Tobą mój ojciec krojał zagony
I przeszedł życie szczęśliwy
A ty mu na śmierć jęknąłeś dzwony
Tyś nam pozostał poczciwy. 

Ref. (2 razy) Będziesz ty orał  pola i niwy
Tak jak orali rodacy
Bo serce ojca by zapłakało
Jak byś ty orał inaczej.  

II wersja zwrotek

1. Pługu mój pługu, pługu poczciwy
Gdy prujesz ostrem żelazem
Tę ziemię moją, te moje niwy
I smutnym i wesół zarazem.

2. Pługu mój pługu drogi, mój stary
Niejeden rok tyś na świecie.
Tyś z siwym włosem moim do pary
Obu nas starość już gniecie.

3 . Tobą to swoje krajał zagony
Jeszcze mój ojciec sędziwy,
A gdy mu na śmierć jęknęły dzwony,
Tyś został pługu poczciwy!

Do rejonu Biskupizny należy trzynaście miejscowości powiatu gostyńskiego ze stolicą w Krobi. Drugą ważną miejscowością jest Domachowo.

Fot. Archiwum własne

Region biskupiański

Podstawą utrzymania mieszkańców okolicy Krobi było głównie rolnictwo, hodowla i myślistwo, a rzemiosło miało charakter marginalny.

Później ludność utrzymywała się głównie z rolnictwa i hodowli. Uprawiano żyto, pszenicę, jęczmień, owies i proso. Zboże wywożono i sprzedawano w polskich miastach. Rzadziej trafiało ono na Śląsk, natomiast w ogóle nie wywożono go do portów morskich.

Fot. Archiwum własne (wystawa w muzeum w Szraniewie)

1.2.i 3. Biskupianie podczas zajęć gospodarskich

Hodowla zwierząt gospodarskich nie miała charakteru towarowego. Uzupełnieniem produkcji rolnej i hodowli było w niektórych folwarkach rybołówstwo.

Na terenie Biskupizny nie wykształciło się rękodzieło artystyczne. Nie można zaprezentować wycinanki, rzeźby czy malarstwa. Za to Biskupianie wykazali się niezwykłą dbałość o strój regionalny i gwarę.

Eksplozja pomysłów i form zaowocowała feerią tkanin, haftów i krojów poszczególnych elementów stroju. Szczególnie rzucały się w oczy tiulowe, bogato haftowane nakrycia głowy zwane kopkami.

Posłuchaj Hymnu Biskupiańskiego

Zobacz też:

Wesele Biskupiańskie http://wiano.eu/article/1831