2012-09-04 Wesele biskupiańskie

Muzeum Rolnictwa w Szreniewie zorganizowało „Wesele Biskupiańskie”. Był to już dziesiąty festyn z cyklu „Wesela Wiejskie”. Biskupizna, miniregion powiatu gostyńskiego ze stolicą w Krobi był przez ponad 500 lat w rękach biskupów poznańskich. Pozostał tego ślad w strojach, zwyczajach i obyczajach mieszkańców.

Fot. Archiwum muzeum

1. Para Młodych

2. Para Młodych z rodzicami

Biskupizna jako miniregion folkloru nie może poszczycić się wycinanką, rzeźbą czy malarstwem, ale specyficznym strojem i zwyczajami weselnymi.

Fot. Archiwum własne

1. Para Młodych i drużbowie

2. Gospodyni i gospodarz

Gdzieś jeszcze w domach są pochowane kopki charakterystyczne nakrycia głowy, niestety nie zakłada się ich na wesela. Za to zaprasza się biskupiańskie zespoły folklorystyczne, aby wniosły w tę uroczystość nieco miejscowej tradycji. 

Fot. Archiwum własne

1. i 2. Kopki dziewczęce

3. i 4. Kopki kobiece

Zespół z Krobi – stolicy Biskupizny – pokazał publiczności w Szreniewie tańce i obrzędy weselne. Charakterystyczne było na weselu biskupiańskim usytuowanie muzykantów. Sadzano ich na w rogu izby na podwyższeniu z desek, na których zasiadali na krzesłach, aby lepiej być widocznymi.

Fot. Archiwum własne

1. Muzykanci na ławkach

Tańczono m.in. wiwata – szybkiego tańca na dwa pas. Potem dreptano drobno i kręcono się prawie w miejscu w kółku tzw. przodek. Bawiono się przy równym, kulawym, mijanym.

Fot. Archiwum własne

1. Odtańczenie wiwata

2. Nogi tupały o posadzkę

Pokazano też ostatni taniec panieński. Zaczynał się od służby przed czepcem. Druhny i drużbowie ustawiali się na przemian w koło, chwytając przez ramię chustki od batów. Tańczyli w niskim ukłonie, będącym wyrazem hołdu dla panny młodej.

Fot. Archiwum własne

1. Drużba trzymał w ręce bat z przywiązaną chustką

2. Bat i chuta w przybliżeniu

W drugiej części taniec nabierał szybszego tempa, tancerze prostowali się i krążyli drobnym biegiem z przytupami, a w tym czasie do środka koła wbiegał drużba z panną młodą i wirowali jak przy przodku. Taniec powtarzano trzykrotnie.

Panna młoda próbowała uciec do komory, za trzecim razem jej się udaje. Tam przywdziewa czepek kobiecy. Przy muzyce wprowadzana jest panna młoda. Początkowo są to przebrani parobcy, ale młody nie daje się oszukać.

Fot. Archiwum własne

Panna Młoda okryta chustą

Wreszcie wychodzi prawdziwa panna młoda, jej twarz zasłonięta jest chustą. Prowadząca ją gospodyni pyta – czy poznaje swoją pannę młodę, ten chwyta ją i zdziera chustę.  Następnie tańczą równego.

Strój młodej

Panna młoda ubrana jest w tiulową kopkę, zawiązaną na głowie, upięte z tyłu wstążki. Ma sznur korali zawieszonych na szyi, założony obcisły kaftanik z pelerynką, z falbankami w tyle pasa.

Fot. Archiwum własne

1. Z tyłu upięte wstążki

Pod nim „jedwabnica” na około szyi założona, na piersiach skrzyżowana. Spódnic ma na sobie cztery z 77 fałdami, niczym krynollina, oparte na ukrochmalonej białej spódnicy oraz fartuch jedwabny obszyty dołem koronką.

W ręce chusteczka, książeczka do nabożeństwa i różaniec. Na nogach trzewiki wysoko sznurowane.

Strój młodego

Pan młody jest ubrany we wołoszkę – sukmanę z fałdami jak sutanna księdza. Ma na głowie kapelusz „pliszewy” ze wstążeczką zieloną (kolor nowożeńców) i rozmarynem.

Fot. Archiwum własne

Para Młoda w tle

Na koszulę włożył kamizelkę zwana westką pod szyję zapięta i kołnierzyk ze świtkiem zielonym (wąska wstążeczka związana na węzeł). Na to założył krótką marynarkę bez kołnierza wykładanego. W ręce trzyma rózgę brzozową, owiązaną wstążką, symbol przyszłego ojcostwa. Spodnie ma czarne sukienne i buty pod kolana. 

Zobacz też:
Wesele Biskupiańskie http://wiano.eu/article/1809

Wesele sieradzkie http://wiano.eu/article/1216

Wesele kurpiowskie http://wiano.eu/article/1738

Oczepiny http://wiano.eu/article/1084

Tradycyjne wesele http://wiano.eu/article/1016

Taniec wesely http://wiano.eu/article/1226

Przyśpiewski weselne http://wiano.eu/article/1085