2010-01-17 Kiszenie kapusty

Obrzęd tradycyjnego kiszenia kapusty zaprezentował Zespół Pieśni i Tańca Wincentowianie z gminy Piekoszów podczas IV Przeglądu Artystycznego i Ludowego w Stąporkowie. Sceneria wiejskiej chaty stała się miejscem swawolnych zalotów przyszłych nowożeńców, wspólnego śpiewu i tańca.

W swoim repertuarze zespół ma także „zielarkę”. Jest to przedstawienie opowiadające o dawnym leczeniu ziołami oraz wykorzystywaniu ich w tradycyjnej kuchni.

Kiszenie kapusty – jak to kiedyś było.

Szatkowanie kapusty odbywało się późną jesienią. Ze względu na to, że uczestniczyło w krojeniu główek grono kum i sąsiadek było to w dawnej wsi wydarzenie rodzinne i towarzyskie. Za dziewczętami do chałup ściągali kawalerowie, co gwarantowało wesołe spędzenie wieczoru.

W ciągu kilku-kilkunastu wieczorów kobiety przenosiły się kolejno z chałupy do chałupy aż wszystkie gospodynie zakisiły kapustę. Mężczyźni znosili główki do izby, kobiety siadały wokół balii lub rozpostartej na ziemi płachty i kroiły kapustę w drobne paski.

Beczki wyparzano, wrzucając rozgrzane kamienie do niewielkiej ilości wody, która parując przenikała ścianki naczynia. Czasami beczkę nacierano dodatkowo cebulą, a na jej dnie układano liście chrzanu.

Kolejne warstwy przesypywano solą, dodając nasiona kopru, kminku, drobno pokrojoną marchew lub dzikie, małe jabłka.

Kolejne warstwy kapusty w beczce przesypywane solą solidnie udeptywano nogami lub ubijano drewnianym tłuczkiem.

Napełnioną beczkę z kapustą obciążano kamieniem, nakrywano drewnianym wiekiem.  Stawiano ją w ciepłej izbie do czasu aż zaczął wydzielać się sok. Następnie przetaczano ją do komory, sieni lub w inne chłodne miejsce, skąd kapustę czerpano w miarę potrzeby. (na podstawie Wyposażenie Domu Wiejskiego w Polsce).