2010-12-30 Wróżby sylwestrowe

W sylwestra popularne są huczne zabawy kończące Stary Rok i rozpoczynające Nowy – nie są one jednak tradycją ludową. Z niej natomiast wywodzą się fify (psoty), jakie czyni młodzież kaszubska mieszkańcom. Nie wolno się za nie obrażać.

Kaszubska młodzież a to wyjmie dla żartu bramę z zawiasów i przeniesie w zupełnie inne miejsce, a to znowu ukryje samochód.

Dawniej, w celu zamówienia uroku, przed zmrokiem okrążano zabudowania, podwórka, sady, pola, dzwoniąc dzwonkami i śpiewając różne pieśni. Przed północą z klekotkami, terkotkami, grając i hałasując wychodzi się aż do granic wsi, przepędzając złe moce i Stary Rok.

O północy wita się, jak w całej Polsce, Nowy Rok, grając na bazunach, strzelając z fuzji i batów.

Podczas sylwestrowej nocy, między godziną 23.00 a 24.00, dziewczęta stają przed lustrem i wywołują odbicie twarzy przyszłego męża. Gdy się pojawi, nie wolno dziewczynie wymówić jego imienia, gdyż grozi to jego śmiercią.

Na Kaszubach dzień wigilii Nowego Roku obfituje w różnorodne wróżby. Dotyczą one przede wszystkim pogody, długości życia, szczęścia, ożenku, zamążpójścia i staropanieństwa.

Młode dziewczęta leją roztopiony ołów na wodę, a następnie z ulanych kształtów odczytują przyszłość, jaka ich spotka w nadchodzącym roku.

Inna wróżba polega na zapaleniu dwóch cienkich drzazg, które symbolizują dziewczynę i upatrzonego przez nią chłopca. Jeśli spopielone drzazgi nachylają się ku sobie, oznacza to pewne małżeństwo.

Znana jest też inna wróżba: umieszcza się na osobnych talerzach : wodę, ziemię, mirt, obrączkę ślubną, klucze, itp. Z zawiązanymi oczami wybiera się jeden z talerzy. I tak, na przykład, kto zanurzy rękę w wodzie, ten wyleje dużo łez w nowym roku. Mirt oznacza płonne nadzieje na ożenek w najbliższym czasie, zgodnie z kaszubskim porzekadłem: Gdze sã mërtë darzą, tam dzéwczãta próżno ò weselim marzą.

W niektórych gospodarstwach kultywuje się także zwyczaj siadania na podłodze tyłem do drzwi i rzucania przez drzwi pantoflem. Jeśli upadnie przodem do wyjścia, jego właściciel może spodziewać się rychłego wyjścia z domu: w stroju ślubnym lub w trumnie, czyli założy własne ognisko domowe albo umrze.

W Borzyszkowicach z kolei jest tradycja przynoszenia do izby żywego gąsiora, którego puszcza się na podłogę. Do kogo podejdzie, ten się w nadchodzącym roku ożeni.

Znaną wróżbą nocy sylwestrowej jest też tradycja wybiegania dziewcząt kaszubskich przed chatę i wykrzykiwania określonego zwyczajowo zawołania. Skąd doleci echo, stamtąd przybędzie jej wymarzony. Jeśli echo nie odpowie, dziewczyna spędzi kolejny rok w panieństwie. Zaś echo lub szczekanie psów od strony cmentarza, zwiastują rychłą śmierć.

Nie tylko z wigilią Nowego Roku, ale także z samym Nowym Rokiem łączy się szereg wróżb i przesądów. I tak, ranne wstanie z łóżka w ten dzień uchroni człowieka przed ospałością w całym nadchodzącym roku. Pożądanym też jest, aby w Nowy Rok pierwszym gościem była nie białka (kobieta), ale chłop. Jeśli w dodatku jest on młody i ma przy sobie pieniądze, to tym lepiej wróży dla dobrobytu domostwa. /wrotapomorza.pl/