2011-02-20 Jak zrobić ser

1. Skansen w Toruniu 2. Skansen w Sierpcu

Fot. Archiwum własne

Być może wiele osób zastanawia się do czego służą te przedmioty. Są to specjalne prasy, które gospodyni używała do odsączenia serwatki i uformowania sera. Dawniej każda gospodyni wyrabiała twaróg z nadwyżki krowiego mleka. Jeszcze i dzisiaj na wsiach niektóre kobiety przyrządzają go same. Warto spróbować smaku wiejskiego sera zwłaszcza, że można go zrobić samemu.

O ile za prasę może służyć stołek i deseczka do krojenia chleba oraz duży kamień, o tyle na nic zda się mleko zakupione w sklepie. Trzeba wybrać się po nie do rolnika.

Mleko nastawiamy na zsiadłe. Następnie podgrzane mleko wlewamy do płóciennego, trójkątnego woreczka. Zawiązujemy go i wieszamy nad naczyniem (dawniej wieszano na drzwiczkach kredensu lub klamce przy drzwiach), aby ściekła serwatka.

Na tym etapie mamy już twarożek. Solimy go do smaku, możemy dodać do niego posiekanej lub pokrojonej mięty lub innych ulubionych ziół komponujących się z białym serem. Znów wiążemy zaprawiony twaróg i wkładamy do prasy, aby wycisnąć resztki serwatki i uformować ser.

Pomocna nam w tym będzie prasa. Najprostszym sposobem jest ułożenie woreczka na stole lub stołku i przyciśnięcie go deseczką, obciążoną dużym kamieniem. Im dłużej będziemy trzymać pod kamieniem woreczek z zawartością, tym ściślejszy będzie nasz ser.

Jeszcze w okresie międzywojennym świeży ser dość często przed spożyciem opalano na gorącej płycie kuchennej, w słomie na rusztach lub w piecu chlebowym. Twaróg do chleba rozrabiano i rozrzedzano najczęściej śmietaną – rzadziej mlekiem.

Dawniej do często używanych pras należały złożone z dwóch desek w jednym końcu połączonych kawałkiem skóry lub metalowymi zawiasami, a w drugiej ściskane drewnianą lub metalową śrubą. Taką prasę umieszczano na stołku , pod strumień cieknącej serwatki podstawiając naczynie.

Popularne były także poziomie i pionowe prasy osadzone na stołkach.