2011-03-12 Stare chaty Podlasia

Rozglądając się po wsiach Białostocczyzny można jeszcze spotkać stare drewniane domy, na których widać przepiękne zdobnictwo minionego okresu - tak jak we wsi Brzozówka, leżącej w sercu Puszczy Knyszyńskiej. Szkoda, że walące się chaty wkrótce prawdopodobnie zostaną rozebrane przez swoich właścicieli.

Fot. Archiwum własne

Zdobienia na starej chacie w Brzozówce

Jednak we wsi znaleźli się tacy, którzy swoje budynki odremontowali, bądź przekopiowali dawne wzory architektoniczne na stawianych obecnie chatach.   

Fot. Archiwum własne

Zadbane domy w Brzozówce

Mimo że dawne domy pochylają się ze starości, wciąż na ich szczytach, listwach podokapowych, nadokiennikach dojrzeć można kunszt dawnych stolarzy, od których niejeden współczesny budowniczy mógłby pobierać nauki. 

Każdy z wykonawców posiadał własny zestaw szablonów zdobniczych, liczący nawet kilkadziesiąt sztuk. Za ich pomocą powstawały ażurowe kompozycje. Szablony były wycięte w twardym kartonie. Następnie obrysowywano kontury szablonu na desce. Linie wycinano piłką – laubzegą.

 
Dawniej szczyty były zdobione poprzez różnokierunkowe układanie desek szalowania. Początkowo deski przybijano na styk w układzie pionowym, później już skośnie i poziomo.

Fot. Archiwum własne

Zdobienie szczytów - dom w Brzozówce

W dekoracji szczytów wykorzystywano na Białostocczyźnie motyw wschodzącego słońca. Była to półokrągła tarcza z przybitymi do jej krawędzi listwami - promieniami. Wierzono, że symbol tej gwiazdy ochrania domostwo od złych mocy.

Jeśli w swojej wędrówce po Białostocczyźnie napotkacie chaty warte sfotografowania, podzielcie się z nami swoimi wrażeniami i fotografiami. Wysyłajcie je na portal@wiano.eu

Dorota Skrobisz - wydawca portalu