2011-08-02 Medycyna ludowa

Kiedy i gdzie zbierać zioła, aby zachowały cenne właściwości lecznicze i pełnię swej mocy, a także kto nie powinien ich zbierać by „się nie psuły” dowiedzą się uczestnicy Etnoczwartku (4 sierpnia), który organizuje Muzeum Etnograficzne w Toruniu.

Chętni wykonają prosty zielnik, składający się z ziół przydatnych na niemal każdą dolegliwość.

Fot. Archiwum własne

Ususzone zioła przechowywano w kuchni pod sufitem, w spiżarkach lub w sieni

Będzie również mowa o innych, polecanych niegdyś przez wiejskich „doktorów”, sposobach leczniczych takich jak: zamówienie, podłożenie czy też uwięzienie choroby oraz o tym, gdzie i jak je przeprowadzano, aby były skuteczne.

Nie zabraknie także opowieści o legendarnej chorobie: plica polonica, czyli o kołtunie, a także wyjaśni się, co znaczy pojęcie medycyna sympatyczna.

Fot. Archiwum własne

Kołtun - splot włosów - fragment wystawy "Tajemnice codzienności" w Muzeum Etnograficznym w Toruniu

Najpopularniejsze dzioła lecznicze to: dziurawiec, pokrzywę, kwiat lipowy, kwiat czarnego bzu.

Dziurawiec zwyczajny – środek rozkurczowy, działający na mięśnie gładkie układu trawiennego i na drogi żółciowe. Stosuje się go w zapaleniu dróg żółciowych, kamicy pęcherzykowej, osłabieniu czynności wydzielniczych wątroby, nieżytach żołądka i jelit.

Przygotowujemy odwar: ½-1 łyżeczka ziela dziurawca na 1 szklankę wody, pity 3 razy dziennie po ½ szklanki przed posiłkiem.

Przy wzdęciach, nadmiernej fermentacji w jelitach, stosuje się taki sam odwar i w takiej samej ilości, lecz pije się go po posiłkach.
W kamicy moczowej i niewydolności nerek, w chorobie gośćcowej oraz w zaburzeniach nerwowych pije się odwar z dziurawca rano i wieczorem.

Pokrzywa – działanie moczopędne i „czyszczące krew” (usuwające szkodliwe substancje i produkty przemiany materii z organizmu).

 
Odwar pije się w zaburzeniach przemiany materii, awitaminozach, po przebytych chorobach bakteryjnych i terapii antybiotykami, dla rekonwalescentów, w chorobie reumatycznej, skazie moczanowej, trądziku oraz w chorobach zapalnych dróg moczowych, nieżytach układu pokarmowego, nieznacznych biegunkach, anemii z niedoboru żelaza i w cukrzycy.

Przygotowujemy odwar z 1 łyżki pokrzywy na 1 szklankę wody i pije się ½ szklanki 4razy dziennie między posiłkami.

Kwiat lipowy – środek napotny przy przeziębieniu, grypie, anginie, zapaleniu oskrzeli.

Stosujemy odwar z 1 łyżki kwiatów lipy na 1 szklankę wody. Pić 3 razy dziennie między posiłkami.

W stanach napięcia emocjonalnego, pobudzenia, w zmęczeniu psychicznym warto pić odwar z mieszanki 1 łyżka kwiatu lipy, ½ łyżki owoców głogu, 1 łyżka liści melisy. Przygotowujemy odwar z 1 łyżki mieszanki na 1 szklankę wody i popija 3 razy dziennie po ½ szklanki.

Kwiat czarnego bzu. Środek napotny i przeciwgorączkowy. Należy pić 3 razy dziennie po ½ szklanki odwaru z 1 łyżki kwiatów na 1 szklankę wody. 

Odwar można posłodzić miodem lub sokiem malinowym i dodać łyżeczkę soku cytrynowego. 

Ususzone zioła wsypywano do woreczków lnianych lub były powiązane w pęczki. Przechowywano je w komodach lub w spiżarniach.

Jak rozpoznawać zioła, jak je stosować można przeczytać w "Zielniku Polskim" autorstwa Izbelli Kiljańskiej i Hanny Majkowskiej.  

Zobacz też:

 Tajemnice codzienności m.in. o lecznictwie ludowym  http://wiano.eu/article/743