2013-03-03 Zabawy wielkanocne

Przywoływki dyngusowe to wielkanocny zwyczaj o charakterze zalotno-matrymonialnym, znany wyłącznie na Kujawach i Pałukach. Dzisiaj może to być świetna zabawa pod warunkiem, że chłopiec nie urazi panny, bo może osiągnąć skutek odwrotny.

Dawniej przywoływki, czy inaczej wywoływki czy wołanki nie tylko podkreślały zalety dziewcząt, ale służyły też piętnowaniu ich nagannych cech.

Fot. Archiwum własne - fragment wystawy w Muzeum Etnograficznym w Toruniu

1. Kujawy i Pomorze

2. Strój kujawski i pałucki

W Wielkim Tygodniu kilku młodych mężczyzn przygotowywało listę dziewcząt, które miały być wywołane. Obok nazwiska panny wpisywano nazwisko kawalera, który prosił o wywołanie jej i składał za nią okup w wódce lub gotówce.

Dla każdej panny układano krótki wierszyk , chwalący jej zalety lub wyśmiewający wady.

Rymowanki odczytywano publicznie w Wielką Niedzielę, z wysokiego drzewa, dachu karczmy lub stodoły w centralnym miejscu wsi.

W Poniedziałek Wielkanocny przywoływane dziewczyny polewano wodą.

A oto przykład przywoływki.

1. Podaję do wiadomości, że np. Żówka,
Ponieważ nie ładnie się ubierała,
W chałupie porządku nie trzymała,
Do roboty nie chodziła, z wszystkimi się pokłóciła,
Dostanie taki dyngus:
Sto beczek wyleją na nią wody,
Sto fur wysypią piasku,
Sto rózg jej dadzą.

2. Na włódarza Mańkę

Wody pełną bańkę,
Bo wciąż w lustrze stoi
I tylko się stroi!
Dla jej urody
Pełen kubeł wody!
A ta co oprząta świnie,
To też ją nie minie,
Pełen staw tej wody
Dla jej brzydkiej urody.

Kto chce poznać więcej takich przywoływek, może wybrać się 6 marca do Muzeum Etnograficznego w Toruniu o godz. 12.

Muzealnicy opowiedzą uczestnikom spotkania znacznie więcej na temat przywoławek.

Zobacz też:

Zabawy wielkanocne http://wiano.eu/article/1652

Wielkanocne zwyczaje http://wiano.eu/article/1634

Zabawy ludowe http://wiano.eu/article/472