2013-03-09 Na lirze w Koźlikach

Między wsią Koźliki a Stupniki na Podlasiu (gmina Bielsk Podlaski) znajduje się mini skansen – jedna chata i wiatrak. Opiekuje się tymi zabytkami Stowarzyszenie Przyjaciół Skansenu w Koźlikach, które organizuje na tym terenie m.in. warsztaty gry na lirze korbowej.

Fot. Archiwum Stowarzyszenia

Skansen w Koźlikach

Kto nie jest zainteresowany brzemieniem liry korbowej, to też warto by odwiedził skansen w Koźlikach. Stoi tam bardzo ciekawy wiatrak z 1900 r., który zanim odnalazł swoje miejsce nad urokliwym brzegiem Narwi, przenoszony był z Hołodów (gm. Bielsk Podlaski) do Trzcianki, gm. Narew, a następnie w 1987 r. – do Stupnik, gm. Bielsk Podlaski.

Od 1980 r. jest wpisany do rejestru zabytków.

Wewnątrz wiatraka znajduje się koło młyńskie, druga kondygnacja była bez wyposażenia – służy obecnie jako miejsce do spania

Spotkania lirniczne

Do skansenu przybył etnomuzyk z Kijowa Serhij Petryczenko, który jeszcze jutro (10 marca) poprowadzi warsztaty ukraińskich i polskich pieśni lirniczych. Uczestnicy poznają pieśni z repertuaru Iwana Własiuka – jednego z ostatnich lirników Polesia (zm. 1991 r.) oraz polskie pieśni lirnicze oraz nauczą się gry na lirze korbowej.

Fot. Archiwum Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie

Lira korbowa i suka biłgorajska

Do lat 30-tych XX wieku spotkać można było wędrownych lirników śpiewających nabożne pieśni w czasie rozmaitych świąt, odpustów czy po prostu na ulicy.

Lira korbowa była instrumentem rozpowszechnionym w całej Europie. Na zachodzie - w Hiszpanii, Francji, Niemczech, na Węgrzech - pełniła rolę instrumentu akompaniującego do tańca, zaś w Polsce, a przede wszystkim na Białorusi i Ukrainie, lira towarzyszyła śpiewowi.

Specyficzne brzmienie instrumentu – „ciągnący” dźwięk wydobywany za pomocą drewnianego koła pocierającego struny, swoistego niekończącego się smyczka – współgra z charakterem wykonywanych utworów.

Repertuar lirników to głównie pieśni nabożne: pokutne, moralitety, pieśni o życiu Jezusa i świętych, ale także pieśni świeckie, a nawet frywolne. Wiele z nich powstało w środowisku uczonym, związanym z Akademią Kijowsko-Mohylańską. Inne zostały stworzone przez samych lirników, bądź zaadaptowane z tradycji ludowej.

Od 1980 r. jest wpisany do rejestru zabytków.

Wewnątrz wiatraka znajduje się koło młyńskie, druga kondygnacja była bez wyposażenia – służy obecnie jako miejsce do spania.

Zainteresowani warsztatami lirniczymi, proszeni są o kontakt: jcharytoniuk@gmail.com

Posłucha brzmienia liry korbowej