2014-09-01 Słowaccy druciarze

Dajcie garnki podrutować – to tytuł wystawy w Żywieckim Parku Etnograficznym. Tematem ekspozycji jest życie wędrownego słowackiego rzemieślnika, który z drutu czynił cudeńka. Początkowo druciarze wykonywali przedmioty użytkowe, z czasem zajęli się też wyrobami artystycznymi.

Fot. Archiwum muzeum i www.krajoznawcy.info.pl

1. wyroby z drutu

2. Torba druciarza

3. Klatka na ptaki

4. Narzędzia druciarza

Formowali ręcznie, wiązali bez spawania i lutowania interesujące rękodzieła. Największą kolekcję prac z plecionego drutu zgromadziło Poważskie Muzeum w Żylinie na Słowacji. Na wystawie w Żywcu są prezentowane eksponaty właśnie z tego muzeum. Można je oglądać do 30 października.

Druciarstwem zajmowali się mieszkańcy górskich terenów północno-zachodniej Słowacji – okolice Żylina i Spiszu -  już w XVIII wieku. Początkowo rzemiosło to przynosiło tylko dodatkowy dochód, potem było to już główne źródło utrzymania. 

Pierwszymi druciarzami byli chłopi. Tyle że rzemiosło ludowe zwykło wykorzystywać surowiec będący na miejscu, pod ręką. W tym regionie stało się inaczej. Chłopi zaczęli wykorzystywać surowiec zupełnie obcy, produkowany jednak masowo na nieodległym przecież Śląsku.

Najpierw robili to sezonowo, gdy nie było prac polowych, łączyli drut z ceramiką ulepszając w ten sposób funkcjonalność naczyń. Potem zaczęli produkować druciane przedmioty: łapki na myszy, kagańce dla bydła, koszyki, przykrywki na kominy, kratki do suszenia grzybów, siatki do okien, sita, czerpaki, podkładki pod gorące garnki.

W ich ofercie znajdowały się też cedzaki, chochle, podstawki pod żelazka, kosze, miski, łyżniki, formy do pieczenia ciast, wieszaki, klatki dla ptaków. 

Fach ten w XIX wieku stał się niezwykle popularny, bo aż 2\3 mężczyzn środkowego Poważa zajmowało się tym rzemiosłem. Potem rzemieślnicy rozprzestrzenili się po całym terenie Austro-Węgier.

Sylwetka druciarza z torbą na plecach, obwieszona zwojami drutów i łapkami na myszy jest do dzisiaj słowackim symbolem narodowym.

Początkowo wędrowni rzemieślnicy naprawiali naczynia i sprzęt w gospodarstwie domowym używając drutu. Jednak uruchomienie masowej produkcji codziennego użytku wyparło wyroby rzemieślnicze.

Druciarze zajęli się więc tworzeniem przedmiotów o charakterze artystycznym i dekoracyjnym, stając się źródłem inspiracji dla artystów.

Zobacz też:

Wyplatanie z drutu

Wyroby z drutu

Wyroby z drutu