2015-07-22 W dawnej stolarni

Piła i hebel – to podstawowe narzędzia pracy stolarza. Dzięki tym narzędziom stolarstwo zostało wyodrębnione jako osobny zawód. Jak wyposażony był dawniej warsztat stolarski można podpatrzeć w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.

Fot. Archiwum własne

W skansenowskiej stolarni

1. Stół stolarski

2. Cyrkiel i inne narzędzia

Stolarz wiejski wiele swoich narzędzi wykonywał samodzielnie. - To co zrobił i wymyślił to miał - opowiada pracownik muzeum.

Na przykład w drewniany cyrkiel czyli w dwa zbite kije, wbijał gwóźdź jak nie miał ołówka, byle tylko rysę zrobić na desce. Nawet heble wykonywał sam.

Fot. Archiwum własne

W skansenowskiej stolarni

1. Piły

2. Świder

Czasami trzeba  się zastanowić, do czego dany sprzęt służył, bo nie zawsze etnografowie potrafią opisać. – Stolarz wymyślał takie narzędzie, jakie mu w danej chwili do głowy przyszły i były mu potrzebne. A  to drewniany rysak, drewnianą gwintownicę, drewniany przewijak. Niektóre części zamawiał u kowala, np. do wykonania zestawu świdrów.

Skansenowska stolarnia pełna jest takich ciekawych narzędzi.

W literaturze podają, że stolarz Klemens z Kalisza, żyjący w XVI wieku posiadał łącznie 154 narzędzi, w tych samych hebli 19 rodzajów, 7 pił, 9 pilników i 2 cyrkle.

Inny stolarz, żyjący w Poznaniu w XVIII wieku Jan Kietnar posiadał 7 warsztatów, 3 pachołki, 12 pił, 69 różnych hebli, raszple, obcęgi i inne narzędzia.

Niezależnie od tego, czy były to bardziej bogate czy skromniej wyposażone stolarnie, najważniejszym meblem w warsztacie był stół przystosowany do obróbki drewna tzw. strugnica. Był on wyposażony w system imadeł, ścisków, uchwytów.

W skansenowskiej stolarni

Zobacz też:

Toczenie drewna

Jak zrobić łyżkę

Struganie łyżki

Ciesielstwo polskie

Obróbka drewna