2010-03-02 Rekwizyty obrzędowe

W Górnośląskim Parku Etnograficznym na lekcjach i pokazach na temat obrzędów wiosennych na Górnym Śląsku można pod okiem fachowców nauczyć się przygotowywać rekwizyty obrzędowe.

Fot. Archiwum muzeum

Aby przepędzić zimę i wszelkie troski z tą porą roku związane należy spalić marzannę - kukłę słomianą w postaci młodej dziewczyny ubraną w ludowy strój odświętny czyli w białą koszulę, gorset, spódnicę, fartuch, chustkę na szyję, wstążki i wieniec.

Marzannę umieszczamy na długiej tyczce. Dziewczęta „robią ze słomy daszek, to jest snopek podobny do tego, jaki się używa do przykrycia kopy na polu. Ze słomy także dorabiają ręce. Tak przygotowaną Marzannę odziewają w białą koszulę, gorset, wkładają kilka spódnic, jedna na drugą, aby była suto. Następnie zapasują fartuch, na szyję zakładają chustkę, na głowie zawieszają wstążki i wkładają wieniec oraz kokardy ze wstążek.”

Chłopcy wykonują odpowiednik marzanny czyli marzanioka. Kukła jest ubierana w zniszczone szaty męskie (w przeciwieństwie do odświętnego stroju marzanny) koszulę, spodnie i kapelusz.

Do rekwizytów wiosennych należy też gaik – zwykłe drzewko lub gałązki świerkowe lub gałązki innych drzew. Symbolizują odradzające się życie. Przystraja się je paskami bibuły, wstążkami i wydmuszkami jajek.

Z gaikiem chodzi się po wsi, śpiewa pieśń gaikową, składa życzenia i zostawia drzewko w zagrodzie sołtysa.

A oto zwrotka i refren pieśni gaikowej:

Do tego tu domu wstępujemy,
szczęścio, zdrowio wiynszujemy.

Ref. Nasz gojik zielony,
Piyknie nastrojony.

Zobacz też

Topienie Marzanny  http://wiano.eu/article/352