2012-04-21 Stroje ludowe

W Muzeum Etnograficznym w Toruniu można zobaczyć wystawę „Zofia Stryjeńska – ludowe fascynacje”. Wystawione zostaną 44 obrazy artystki, w większości przedstawiające stroje ludowe. Prace pochodzą z kolekcji własnej Muzeum. Wernisaż wystawy odbędzie się 25 kwietnia.

Fot. Archiwum muzeum - reprodukcje Marian Kosicki

Prezentowane obrazy powstały w latach 30 i 40 XX w. Są wykonane w technice tempery, gwaszu, pochoir, rysunku tuszem. Odzwierciedlają, sięgające jej dzieciństwa, fascynacje ludowością – podaje Bożena Olszewska, autorka scenariusza wystawy.

Obrazy w większości przedstawiają polskie stroje ludowe. Znaczna ich część pochodzi z ostatniej i najobszerniejszej teki graficznej Polish Peasants’ Costumes, wydanej w 1939 roku w Nicei.

Fot. Archiwum muzeum - reprodukcje Marian Kosicki

1. "Stroje ludowe z Wołynia", przed 1939, gwasz

2. "Stroje ludowe. Kujawiak", przed 1939, pochoir

3. "Stroje ludowe. Krakowiak" przed 1939, pochoir

4. "Taniec zbójników nad ogniskiem", 1 poł. XX w., tusz czarny, papier

Pozostałe obrazy pokazują sceny rodzajowe, często i chętnie malowane przez artystkę. Na wystawie można zobaczyć też zabawki nawiązujące do tradycji i folkloru krakowskiego, wykonywane do czasów współczesnych według projektów Zofii Stryjeńskiej.

Tłem dla obrazów malarki są obiekty muzealne – stroje ludowe, meble i inne przedmioty codziennego użytku, wskazujące na źródła artystycznych inspircji. Uzupełnieniem wystawy są archiwalia: rękopisy artystki – bajek i listu do matki, wycinki prasowe itp.

Specjaliści opisują jej styl jako niepowtarzalny. Kto - choć raz zetknął się z twórczością artystki - jest bez trudu w stanie go rozpoznać.

Stryjeńska jest znana przede wszystkim z ludowych stylizacji, charakterystycznej linii, wyrazistych kolorów i geometryzujących form.

Znane były jej folklorystyczne ilustracje, pocztówki z pannami w ludowych strojach i góralami. Projektowała również gobeliny i zabawki, a nawet opakowania do czekoladek znanej firmy.

Stryjeńska była też autorką projektów scenograficznych.

Sukces na skalę europejską przyniosły jej malowidła w pawilonie polskim na międzynarodowej wystawie sztuki dekoracyjnej i przemysłu współczesnego w Paryżu 1925 r. Były to dekoracje  o motywach słowiańskich przedstawiające pory roku.

Zafascynowana rodzimym folklorem przetwarzała ludowe motywy i przeobrażała ornamenty. Transponowała stroje nadając kompozycjom rozmach, dynamikę i dekoracyjny rytm.

Linearyzm zgeometryzowanych form dopełniała gamą barw żywych i nasyconych. Istotnym elementem stylistyki, wypracowanej przez artystkę, była też rozbudowana narracyjność scen, często zabarwionych humorem lub groteską.

Zobacz też:

O strojach ludowych http://wiano.eu/article/1177

Tańce ludowe - Stryjeńska http://wiano.eu/article/754