2013-07-20 Zofia Rydet

Jeszcze wczoraj tak żyli ludzie – oto refleksja, która przychodzi po obejrzeniu wystawy zdjęć Zofii Rydet w Muzeum Etnograficznym w Ochli. Autorka uchwyciła życie mieszkańców wsi lat 80-tych XX wieku. 

Prezentowany cykl jest nieocenionym dokumentem życia kobiety, mężczyzny, rodziny, ludzi, których wiek trudno określić. Wnikliwy obserwator zauważy, bądź zada sobie pytanie, czy i jakie zmiany nastąpiły od zapisanego w fotografii okresu.

Oglądamy ich w codziennej prostej i trudnej rzeczywistości; w przestrzeni ubogiej, ale dla nich najważniejszej.

Fot. Archiwum muzeum

Zdjęcia Zofii Rydet

Święte obrazy, kwoka na łóżku, gliniane piece, żeliwne garnki, brudne bose stopy, spracowane ręce, wyryte na twarzach bruzdy, zmęczone spojrzenie, statyczna, bezekspresyjna  postać  - każdy detal mógłby być tematem do osobnej historii.

Zebrane w całości obrazy stają się opowieścią o portretowanych ludziach.

Fot. Archiwum muzeum

Zdjęcia Zofii Rydet

Wystawa "Zapis Socjologiczny" otwarta jest lipiec – wrzesień 2013.

****

Zofia Rydet, jedna z najwybitniejszych polskich fotografek, urodziła się 5 maja 1911 roku w Stanisławowie, zmarła 24 sierpnia 1997 roku w Gliwicach. Jest to postać miłośnikom polskiej fotografii znana.

Uczestniczyła w ponad 300 indywidualnych i zbiorowych wystawach w kraju i zagranicą, zdobyła liczne nagrody i wyróżnienia. Jej fotografie trafiły do zbiorów największych muzeów m.in. w Paryżu, Nowym Yorku, Kioto, Montrealu i Moskwie.

W literaturze przedmiotu, nie raz określa się ją mianem autorki wybitnej, znaczącej, o ogromnym wpływie na kształt polskiej fotografii. Warto jednak zaznaczyć, że pomimo tych doniosłych określeń, wciąż pozostaje autorką nie do końca poznaną.

Na przestrzeni 40 lat zrealizowała bardzo wiele zdecydowanie odmiennych projektów. Opowieść o dzieciach, ich emocjach, rozterkach i problemach, zbudowana ze spontanicznych, niepozowanych portretów ("Mały człowiek”) to pierwszy opublikowany cykl.

Potem była duża, długo uzupełniana seria o starości zwykłych ludzi ("Czas przemijania"). W okresie fascynacji fotomontażem powstał bardzo osobisty cykl "Świat uczuć i wyobraźni". Ze zdjęć ulic i stojących przy nich znaków, ułożyła metaforyczną ("Nieskończoność dalekich dróg").

Tworzyła ponadto przestrzenne instalacje, komponowane z własnych fotografii. Pracę nad Zapisem rozpoczynała w wieku 67 lat, wykonując około kilkudziesięciu tysięcy zdjęć. Chodziło jej o pokazanie człowieka poprzez przedmioty, którymi się otacza, o wzajemne relacje i wpływy.

W ten sposób powstał gigantyczny dokument, o niemożliwych do przecenia walorach historycznych, etnograficznych, antropologicznych czy socjologicznych. Fotografowanych miejsc i ludzi w często już nie ma, zostało "tylko" to, co na zdjęciach.

Zobacz też:

Mariusz Wideryński http://wiano.eu/article/1989

Kresy Poddębskiego http://wiano.eu/article/1414

Łemkowie, Huculi http://wiano.eu/article/1916

Skansen w obiektywie http://wiano.eu/article/1222

Siano Wołkowa http://wiano.eu/article/1129

Obrazy Łojki http://wiano.eu/article/1123