2012-10-28 Łemkowie, Huculi

Od Łemkowszczyzny po Huculszczyznę - to tytuł wystawy archiwalnych, bardzo cennych i unikatowych fotografii prof. Romana Reinfussa ze zbiorów Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i Zabytkowej Chyży Łemkowskiej w Olchowcu.  Wystawę zorganizowało Muzeum Podkarpackie w Krośnie.

Na wystawie znajdują się reprodukcje archiwalnych zdjęć wykonanych przez prof. Romana Reinfussa w latach 1930–1939 na obszarze Pogórza Karpackiego, Beskidu Niskiego, Bieszczadów i pogranicza Gorganów i Czarnohory.

Fot. Archiwum MBL w Sanoku

1. Podgórzanin ubrany w cuwę i magierkę. Fot. R. Reinfuss, 1936 r.

2. Plakat wystawy

Zdjęcia pochodzą z negatywów szklanych i celuloidowych zakupionych od rodziny w 2000 r. po śmierci profesora przez Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Dotyczą kultury materialnej i duchowej Pogórzan, Dolinian, Łemków, Bojków i obszaru pogranicza bojkowsko-huculskiego. Posiadają duże znaczenie w poznaniu grup etnograficznych zamieszkujących południowo-wschodnią Polskę do 1939 r. i okresu deportacji ludności obrządku wschodniego po zakończeniu II wojny światowej.

W prezentacji  uwagę zwracają zdjęcia, które obrazują codzienne życie mieszkańców karpackich wsi, obiekty sakralne w postaci cerkwi, kapliczek, zabudowę małomiasteczkową, nieistniejące karczmy i dwory.

Autor zdjęć z aparatem fotograficznym i szklanymi negatywami od lat 30-tych dokumentował tradycyjną kulturę ludową polskich Karpat.

Prezentowany archiwalny materiał jest bardzo cennym i unikatowym źródłem informacji dla badaczy, etnografów, historyków i krajoznawców. Jest zarazem dowodem wielkiej pasji naukowej i osobistego zaangażowania.

Bojkowszczyzna reprezentowana jest zbiorem zdjęć wykonanych w latach 1937-1938 w bieszczadzkich miejscowościach Berehy Górne, Sianki, Krywe, Tworylne, Wetlina i Wołosate. Widzimy na nich wiejską zabudowę, szczegóły strojów codziennych i świątecznych oraz sceny związane z pasterstwem na bieszczadzkich połoninach w rejonie Tarnicy.

Szczególnie interesujące są prezentowane po raz pierwszy fotografie dotyczące pogranicza bojkowsko-huculskiego.

Na wystawie znajdują się również zdjęcia obrazujące działalność Staży Granicznej w Karpatach Wschodnich i Zjazdu Górskiego, który odbył się w 1938 r. w Nowym Sączu oraz szczegóły związane z przemysłem naftowym z rejonu Gorlic.

Uzupełnieniem wystawy jest pokaz zabytków etnograficznych w postaci strojów ludowych i interesujących wyrobów kultury materialnej pochodzących ze zbiorów Zabytkowej Chyży Łemkowskiej Tadeusza Kiełbasińskiego w Olchowcu w Beskidzie Niskim oraz kolekcjonerów prywatnych.

Prof. Roman Reinfuss urodził się w 1910 r. w Przeworsku. Dzieciństwo spędził w Gorlicach i Tarnowie. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1935 r.

Następnie kontynuował studia etnograficzne pod kierunkiem Kazimierza Dobrowolskiego. W 1945 r. ukończył je i rok później obronił doktorat na podstawie pracy  „Łemkowie jako grupa etnograficzna”.

Był profesorem UMCS w Lublinie i Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1946–1980 pełnił funkcję kierownika Pracowni Sztuki Ludowej w Instytucie Sztuki PAN.

ego działalność naukowa i badawcza związana była z kulturą ludową Karpat i sztuką ludową w Polsce. Był autorem wielu publikacji książkowych i artykułów.

Zmarł w 1998 r. w Krzywaczce. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Robert Kubit  - kurator wystawy
           

Zobacz też:

Kultura Łemków http://wiano.eu/article/997

Kultura Łemków http://wiano.eu/article/774

Ukraińscy Bojkowie http://wiano.eu/article/1773

Ceramika huculska http://wiano.eu/article/1417

Kafle huculskie http://wiano.eu/article/259

Wieczór huculski http://wiano.eu/article/680

Spod krosna i igły http://wiano.eu/article/217