Download MP3
Partners
Contact
Koło garncarskie
Koło garncarskie stało się niegdyś nowinką techniczną. Dzisiaj trudno uwierzyć, że to prymitywne urządzenie mogło stać się przełomem w lepieniu garnków.
Zanim jednak je wymyślono, co miało miejsce tysiąc lat temu, kobiety, bo one się głównie tym zajmowały, zespalały wałeczki z gliny. Tak jak plecionkarze warkocze słomy przy słomianej beczce.
Fot. Archiwum własne
1. Lepienie na kole garncarskim
2. Miseczka ulepiona z gliny w formie serca
![]() |
![]() |
Początkowo koło garncarskie było jednotarczowe, napędzane ręcznie. Jedna osoba lepiła, a druga wprawiała je w ruch. Naczynie raczej obtaczano niż lepiono z masy glinianej.
Potem dopiero pojawiły się koła dwutarczowe napędzane nogą. Takie jak obecnie widzimy w warsztatach garncarskich. Dzięki nowemu urządzeniu garnki mogły być dokładnie wygładzone. Koło można bowiem wprowadzić w szybsze obroty, a garnki toczyć (czyli wyciągać i modelować) z jednego kawałka gliny.
Każdy z nas może spróbować tej sztuki, poczuć przesuwającą się glinę między palcami. Wystarczy tylko odwiedzić warsztat garncarski lub też skorzystać z pokazów garncarzy, organizowanych podczas festynów folklorystycznych przez muzea etnograficzne.
W Muzeum Etnograficznym w Toruniu najczęściej za kołem siadały dzieci. Lepiły swoje pierwsze garnki pod kierunkiem twórczyni ludowej. Prace swoją zaczynały od moczenia rąk w wodzie, aby uzyskać „poślizg” toczonej gliny.
Fot. Archiwum własne
1. Przygotowanie do lepienia: założenie fartucha, zmoczenie rąk w wodzie
2. Przygotowanie do lepienia: ustawiamy wodę z gąbką w misce
![]() |
![]() |
Kawałek gliny w formie bułeczki kajzerki układały na kole garncarskim.
Po wprawieniu koła w ruch dwoma kciukami zbliżonymi do siebie wyciskały w glinie dziurkę. Następnie rozszerzały ją i pogłębiały, wyciągając ścianki przyszłego naczynia.
Po nadaniu odpowiedniego kształtu, odcinały drucikiem swoje naczynie od koła. Ich dzieło było już gotowe. Musiało jeszcze wyschnąć, co mogło porwać może nawet i dwa tygodnie. Potem powinny je ponownie przynieść do warsztatu, by wypalić w piecu.
Jak ulepić miseczkę na kole garncarskim
Zobacz też:
Jak lepić z gliny http://wiano.eu/article/2229
Pokaz garncarstwa http://wiano.eu/article/2193
Toczenie garnków http://wiano.eu/article/2185
Lepienie z gliny http://wiano.eu/article/1867
Koło garncarskie http://wiano.eu/article/1833
Lepienie garnków http://wiano.eu/article/1137
Popular
- Kroszonki from Opole
added date: 2010-02-02 | ( comments: 0 ) - The story of flax
added date: 2009-12-19 | ( comments: 1 ) - How to starch
added date: 2010-01-10 | ( comments: 28 ) - Horse-drawn vehicles
added date: 2010-02-07 | ( comments: 2 ) - Motif on Easter egg
added date: 2010-03-01 | ( comments: 16 )