2016-03-29 Wylęg kurczaków

Dawniej na wsi w marcu zaczynał się okres wylęgu kurczaków. Gospodyni każde jajko przeglądała pod światłem lampy (albo wieczorem, albo w ciemnej izbie), czy nie jest ono mętne. Na nioski, czyli kury oznajmiające swoją ochotę siedzenia na jajkach osobliwym rodzajem gdakania, wybierała duże kury.

Do plecionych dużych koszy (zazwyczaj trzech-czterech) podkładała od piętnastu do dwudziestu jajek w zależności od ich wielkości. Kosze wynosiła do spokojnego kąta czy to w izbie czy w sieni i sadowiła na nich kury.

Fot. Archiwum własne

1. 2. Kurczęta bez nioski grzeją się same i pod lampą

3. 4. Kurczęta pod skrzydłami nioski

Niekiedy kury traciły ochotę do wysiadywania jajek, dlatego też gospodyni upatrywała sobie inną sztukę do podjęcia się tej czynności.

Wylęg trwał kilka tygodni. Kury schodziły z jaj tylko na czas posiłków i za swoją potrzebą. W połowie wylęgu gospodyni znów przeglądała jajka. Te, które pod światłem miały ciemną barwę wyrzucała, bo w tych jajkach nie narodzi się życie.

Przez pierwsze dni życia stadko piskląt chowało się razem z kurą w izbie lub w sieni. Gospodyni żywiła pisklęta krajanym białkiem gotowanych jajek, potem gdy były większe dostawały też gotowaną kaszę.

Kura chodziła po izbie z rozczapierzonymi skrzydłami. Jak tylko znalazła okruszynę gdakała przywołująco na pisklęta.

Żółte kurczaczki radowały dzieci - przytulały je i obnosiły po izbie. To nie zmieniło się do dzisiaj. Dzieci, a nawet dorośli wciąż chętnie braliby kurczaki-niemowlaki na ręce.

Muzeum Rolnictwa w Szreniawie zaprezentowało hodowlę swoich kurczaków ku uciesze zwiedzających. Pokazano pisklęta z kurą-nioską i współcześnie chowane – pod lampą, ogrzewającą ich ciałka.

Kurczaki z nioską i pod lampą