2016-05-19 Strzelcy kurpiowscy

Po wielu latach zapomnienia strzelcy kurpiowscy wychodzą z mroków niepamięci. Stowarzyszenie „Strzelcy Kurpiowscy” przypominają o patriotycznej ludności kurpiowskiej, która od pokoleń nie wahała się walczyć i przelewać krwi za Ojczyznę.

W Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu mówili o sobie i objaśniali technikę strzelania z broni XVIII-wiecznej na proch.

Fot. Archiwum własne

Strzelcy kurpiowscy

Członkowie Stowarzyszenia „Strzelcy Kurpiowscy” przywracają pamięć o swoich przodkach, bo – jak mówią - im się to należy, bo dzięki tym bohaterom oni dzisiaj mogą cieszyć się wolnością.

Kurpie zawsze brali czynny udział w życiu politycznym kraju. Już w czasie "potopu szwedzkiego" samozwańcze oddziały zagrodziły drogę w głąb kraju wojskom Karola Gustawa. Następnie brali czynny udział zarówno w Powstaniu Listopadowym jak i Styczniowym, obu wojnach światowych i ruchu oporu w czasie II wojny.

Bohaterstwo i patriotyzm Kurpiów znalazły odzwierciedlenie w poezji i literaturze. Pisał o nich Henryk Sienkiewicz, Maria Konopnicka, Henryk Syska i inni.

Kurpiów charakteryzuje odwaga, bitność, celność oka i ręki, patriotyzm, umiłowanie wolności, co udowodnili przez lata historii.

Stowarzyszenie przypomina, że kiedy na sejmie Wielkim, który uchwalił Konstytucję 3 Maja, zreformowano także armię, do każdego Regionu dodano po kampanii tych niesamowicie precyzyjnie strzelających ludzi.

Walczyli oni potem z Rosją w obronie konstytucji. Naczelnik Tadeusz Kościuszko wielokrotnie wyróżniał ich męstwo i ofiarność podczas Insurekcji. Napoleon dostrzegł szybko ich niezwykłość i polecił sformować specjalny pułk na wyprawę na Moskwę w 1812 r.

Kiedy w 1830 r. wybuchło Powstanie Listopadowe Sejm polski sformował z nich trzy batalionu w sile 3,6 tys. ludzi do pomocy Armii Polskiej.

Potem kilka tysięcy z nich walczyło ochotniczo w Powstaniu Styczniowym, legionach Józefa Piłsudskiego w wojnie z bolszewikami w 1920 r.

W wojnie polsko-rosyjskiej 1831 r. odważna ludność kurpiowska przeprowadzała powstańców przez nieznaną im puszczę, przeprawiała przez rzeki, żywiła, ukrywała w kniejach i leśnych chatkach.

Rannych, którzy bez pomocy by zginęli, Kurpie z narażeniem życia przechowywali i leczyli. Pełnili służbę wywiadowczą, urządzali zasadki na oddziały rosyjskie, donosili powstańcom o ich obecności.

„Łustrojeni w barwy bźely i cerźeni
ńe wpuscalim łobcych w jednacewskim lesie
domostwa nase orły łozdabźały
ła łojcowska mowa umacniała ńejsce”

Bóg, Honor, Ojczyzna – to nasze wołanie
gdzie Rozoga płynie, rolnik ziemię orze
wołaliśmy zawsze gdy targały wichry
w myszynieckiej puszczy w kadzidlańskim borze.

Mianem Kurpiów określa się zarówno region kurpiowski, jak i zamieszkujących w nim ludzi. Region kurpiowski to tereny Puszczy Zielonej, położone pomiędzy rzeką Narwią a byłymi Prusami Wschodnimi. Wschodnią granicę Kurpiowszczyzny wyznacza rzeka Pisa, zachodnią natomiast-Orzyc.

Obecnie Kurpie znajdują się na terenie trzech województw: mazowieckiego, podlaskiego i, w niewielkim zakresie, warmińsko-mazurskiego. Głównymi ośrodkami regionu są Kadzidło, Łyse, Zbójna, Myszyniec i Ostrołęka.

Osadnictwo na terenie Puszczy zaczęło się dopiero w XVI w.

Kurpie przez długi czas zajmowali się gospodarką leśną i zajęciami z tym związanymi. Byli znakomitymi bartnikami i myśliwymi.

Już w XIX w. mieszkańcy Puszczy Zielonej byli określani przez sąsiadów jako Kurpie. Nazwa ta pochodziła od rodzaju noszonego przez nich obuwia, zwanego "kurpiami". Sami mieszkańcy Puszczy woleli nazywać siebie Puszczakami.

Kurpie od samego początku osadnictwa posiadali specyficzne prawa. Mianowicie nie będąc ani szlachtą ani chłopami, rządzili się własnym prawem i podlegali jedynie królowi polskiemu.

Strzelcy kurpiowscy ze swoją flintą