2017-11-27 Olejarnia w Sierpcu

Jak dawniej tłoczono olej można zobaczyć w zabytkowej olejarni w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Podobne olejarnie znajdują się też w Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu, a także w skansenie w Kłóbce.

Chociaż wyglądem się nieco różnią, to jednak proces tłoczenia oleju przebiega w nich podobnie.

Aby z ziaren rzepaku, lnu itp. wycisnąć olej (tak jak to dawniej się robiło), trzeba było najpierw zgnieść nasiona w ogromnym walcu - maszynie, obracanej ręczną kolbą. Nie szło to łatwo.

Fot. Archiwum własne

1. Zgniatanie nasion

2. Piec z bębnem obrotowym

Następnie w piecu z obrotowym bębnem trzeba było tę uzyskaną przez zgniecenie miazgę ogrzać do temperatury 40-50 stop., ciągle mieszając, by ziarna się nie przypaliły.

Dopiero właściwe tłoczenie oleju odbywało się w prasie. Trzeba było tak mocno ją dociskać, aż olej zaczął ciec przez odpowiedni otwór do podstawionego naczynia.

Fot. Archiwum własne

1. Prasa do tłoczenia oleju

2. Olej spływa do garnka

Sierpecka olejarnia jest rekonstrukcją pochodzącego z lat międzywojennych budynku z Sokołowa koło Kiernozi.

Ma ściany bite z gliny oraz czterospadowy, słomiany dach konstrukcji krokwiowej.

Wnętrze budynku składa się z jednego pomieszczenia pośrodku, którego znajduje się komin i piec do podgrzewania ziarna.

W dawnych czasach na wsiach funkcjonowały małe olejarnie, w których wyciskano olej z siemienia lnianego. W drugiej połowie XIX wieku tego typu olejarnie były wypierane przez duże, uruchamiane w miastach i przy dworach, gdzie tłoczono olej metodą przemysłową.

Jak dawniej tłoczono olej