2011-04-26 Wycinanki

Sztuki wycinania z papieru uczyły się już dziewczynki od najmłodszych lat, by wraz ze swoimi matkami i babkami dekorować izby przed uroczystościami rodzinnymi i najważniejszymi świętami dorocznymi Bożym Narodzeniem i Wielkanocą.

Starano się to czynić jak najpiękniej, aby wystrój wzbudzał zainteresowanie gości. Piękne dekoracje miały świadczyć o talentach i gospodarności.  Szczególnie ważne było to dla panien na wydaniu.

Fot. Archiwum własne

Ekspozycja w skansenie w Sierpcu

Osoby mniej utalentowane plastycznie zamawiały wycinanki u zdolniejszych sąsiadek. Biedniejsi, którzy nie mogli sobie pozwolić na kupno gotowego obrazka, dekorowali domy mniej udanymi własnymi wyrobami.

Fot. Archiwum własne

Ekspozycja w skansenie w Sierpcu

Uzdolnione wycinankarki wprowadzały mody, zmieniające się ażury, zestawienia barw.  Pracę traktowano jako rodzaj konkursu, rywalizacji, ale także pracy akordowej. 

W Łowickim (w regionie do dzisiaj słynącym z wycinanek) do dekoracji jednego domu trzeba było zrobić 18 koder, 24 gwiazd na belki, około 10 tasiomek na ściany i 2 duże kodry, które umieszczano nad drzwiami prowadzącymi do komory i nad ławą. Podobnie pracę planowano na Kurpiach.

Fot. Archiwum własne

Firanka z papieru nad kuchnią w sierpeckiej chacie

Jak dawniej przyozdobiono izby możemy dzisiaj zobaczyć tylko w skansenach – najlepiej kiedy wykonane są świąteczne ekspozycje.

Co cieszy, wycinanka na nowo powraca do naszych domów. Nie wyklejamy ścian i sufitów ozdobnymi obrazkami, ale oprawiamy je w ramki i robimy różnego rodzaju kompozycje – im piękniejsze, tym świadczące o talencie gospodarzy.

Ostatnio zainteresowanie wzbudza podkładanie wycinanek pod szybę – przykręconą do ściany, np. zamiast glazury w kuchni czy łazience.

Sztukę wycinania można podpatrzeć i spróbować samemu wykonać obrazek. Ale - tak jak dawniej – do wykonania tych najpiękniejszych potrzebne są talent, wyobraźnia i cierpliwość.

Fot. Archiwum własne

Pokaz wycinanki w sierpeckim muzeum

Najprościej jest zgiąć kolorowy papier na pół (prawa, kolorowa strona do środka) i korzystając z szablonu odrysować połowę obrazka. Następnie wyciąć i rozłożyć papier. 

Zobacz też:

Łowickie wycinanki http://wiano.eu/article/642

Wycinanka kurpiowska http://wiano.eu/article/829

Wystawa wycinanki http://wiano.eu/article/493

Wycianki http://wiano.eu/wycinanki 

Wycinanki sieradzkie http://wiano.eu/article/1205