2012-03-20 Nowe oblicze pisanki

Pisanka się zmienia. Obok motywów zdobniczych zapamiętanych z dzieciństwa, rodzinnych stron występują nowe, będące już coraz częściej wytworem wyobraźni i możliwości artystów.

Na wystawie w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu - obok tradycyjnych pisanek, wykonywanych wciąż jeszcze według wzorów huculskich, suwalskich, rzeszowskich, lubelskich, poleskich pojawiają się i takie, w których trudno dopatrzyć się już odwołania do przeszłości.

Fot. Archiwum muzeum

1. Pisanki wg. wzorów huculskich, technika batikowa, wyk. Maria Kieleczawa, 2007 r.

2. Pisanka o wzorze suwalskim, technika batikowa, wyk. Aniela popłońska, Szklarska Poręba, 1968 r.

Wpływ środków masowego przekazu, zapotrzebowanie rynku na określone motywy zdobnicze, uczestnictwo twórców w konkursach, przeglądach, wystawach, kiermaszach powodują, że pisanki nabierają nowego wyrazu. Tradycyjne techniki łączy się dziś z nowymi sposobami zdobienia.

Fot. Archiwum muzeum

1. Pisanka, technika rytownicza, wyk. Teresa Szczęśniak, Dzierżoniów, 2005 r.

2.Pisanka, technika rytownicza, wyk. Barbara Szczodrak, Wroclaw 2005 r.

Pisanka jest nadal znakiem kultury ludowej, symbolem Świąt Wielkanocnych. Coraz częściej jednak funkcjonuje ona w oderwaniu od treści, jakie dotąd ze sobą niosła.

Fot. Archiwum muzeum

1. Pisanka, malowana tuszem i farbami, wyk. Krystyna Szkilnik, 2005 r

2. Jajko zdobione techniką decoupage, wyk. Aleksandra Saganowska, 2005 r.

3. Jajko, malowane farbami akrylowymi, wyk. Hanna Bogucka, Środa Ślaska , 2005 r.

4. Jajko, malowane farbami, haft krzyzykowy, wyk. Magdalena Wilczyńska, 2005 r.

Organizowana corocznie od 1970 roku w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu wystawa „Pisanki i palmy wielkanocne”, która w tym roku potrwa do 30 marca oraz towarzyszący jej kiermasz, są cennym źródłem informacji o współczesnych tradycjach pisankarskich na terenie Dolnego Śląska.

Ludność, która tu przybyła po II wojnie światowej, przywiozła ze sobą kulturę swojego regionu. To kulturowe zróżnicowanie znalazło swój wyraz także w wielkanocnej plastyce obrzędowej. Motywy zdobnicze wzajemnie na siebie oddziaływały.

Mimo tych wpływów, pisanka na Dolnym Śląsku jest nadal znakiem służącym regionalnej identyfikacji.

W powojennej historii Dolnego Śląska pisanki z Wołynia, Podola, Lubelszczyzny, Rzeszowszczyzny, Polesia, Łemkowszczyzny, Suwalszczyzny, Huculszczyzny - były i są na tym terenie odwołaniem się do przeszłości, w jakimś sensie opowieścią o losie własnym
i swoich przodków.

Można byłoby się zastanowić czy pytanie o dolnośląską pisankę jest zasadne. Coraz częściej pytanie to nurtuje lokalną społeczność i przedstawicieli tutejszej prasy. Wystawa wielkanocna i kiermasz wyraźnie wskazują, że odrębności wynikające z regionalnego pochodzenia dzisiejszych mieszkańców Dolnego Śląska nadal są trwałe.

Dorota Jasnowska  

Zobacz też:

Wystawa pisanki http://wiano.eu/article/1594

Muzeum pisanek http://wiano.eu/article/451

Muzeum pisanek http://wiano.eu/article/403

Lipskie pisanki http://wiano.eu/article/980

Pisanki tarnowskie http://wiano.eu/article/1591