2013-05-04 Kowal kuje żelazo

Raz na jakiś czas w starej kuźni w skansenie w Ciechanowcu jest rozpalany piec. Kowal kuje żelazo, by pokazać zwiedzającym jak dawniej wyglądała praca w kuźni. Najczęściej można go spotkać podczas festynów folklorystycznych.

Nie jest to wielki budynek. Pomieszczenie jest drewniane, w środku pełno znajduje się narzędzi, w centralnym punkcie stoi kowadło. Największą uwagę przykuwa piec i miech.

Fot. Archiwum własne

Kuźnia w skansenie w Ciechanowcu

Kucie żelaza to inaczej formowanie rozgrzanego w ogniu żelaza przez uderzenie go ciężkim młotem. Gorące żelazo jest plastyczne, można więc wyginać je i łączyć. Żelazo kuje się na kowadle.

Fot. Archiwum własne

Kowadło kowalskie

Kowal trzymając żelazo w kleszczach podchodzi do pieca. W palące się węgielki wkłada pręt żelazny, aby rozgrzało się do czerwoności. Aby ogień nie zgasł, kowal raz na jakiś czas podchodzi do miecha, by poruszyć nim. Miech przypomina ogromną dmuchawę, która tłoczy powietrze na palenisko. Ogień więc nie gaśnie, tylko się jeszcze wzmaga.

Fot. Archiwum własne

Piec, kowadło i miech

Rozgrzany pręt do czerwoności kowal kładzie na kowadle i zaczyna uderzać młotem. Pręt rozpłaszcza się pod naporem ciężkiego młota. Kowal wygina pręt w podkowę i odcina pożądaną długość, także za pomocą uderzenia młotem.

Fot. Archiwum własne

Wyroby kowalskie

Najczęściej kowale wyrabiali podkowy dla koni, okucia drzwi, okien, wozów, wykuwali i reperowali narzędzia rolnicze, wyrabiali także gwoździe, haki, siekiery, klepali sierpy, kosy.

Kowale cieszyli się wielką renomą na wsiach. Uważani byli za fachowców, bo potrafili przeistaczać żelazo w przedmioty i narzędzia użytkowe. Nauka zawodu trwała długo, a umiejętności były przekazywane z pokolenia na pokolenie.

W związku z tym, że do kuźni zjeżdżali się chłopi ze wsi, toczyło się tu towarzyskie życie. Kowale byli uważani za najbardziej poinformowanych ludzi we wsi.

Praca w kuźni