2013-08-25 Ubijanie masła

Całkiem przyjemną rozrywką okazało się ubijanie masła w kierzance (maślnicy czy maselnicy – nazwa zależna od rejonu) – przekonali się uczestnicy festynu folklorystycznego w skansenie w Kłóbce. Można było przyjrzeć się czynności lub samemu chwycić za ubijak.

A potem posmakować wspólnie ubitego masła z chlebem.

Fot. Archiwum własne

Ubijanie masła w kierzance

Dzięki temu, że wokół kierzanki zebrało się sporo osób i co rusz ktoś zmieniał się przy ubijaniu, ręce nie bolały od uderzania ubijakiem. Jest to taki tłuczek osadzony na drążku. Są w nim dziury, aby śmietana, mogła się przez nie przelewać.

Kierzanki są naczyniem drewnianym zrobionym z klepek, ściśniętych drewnianymi lub metalowymi obręczami. Mają kształt smukłego cebra, czyli naczynia łagodnie zwężającego się ku górze. Nakrywa też jest wykonana z klepek.

Fot. Archiwum własne

Powoli pojawiają się grudki masła

Przed wlaniem śmietany naczynie należy dobrze umyć i wyparzyć. Jeśli kierzanka się rozeschła, czyli między klepkami pojawiły się szpary, przez które mogłaby wyciekać śmietana, należy zanurzyć ją w wodzie.

Kiedy drewno spęcznieje, a szpary się zacieśnią, możemy wlewać śmietanę. Dobrze jest przechowywać kierzankę w chłodnym, wilgotnym miejscu, aby klepki się nie rozsychały (np. w sieni, piwnicy – z pewnością nie przy ciepłym kaloryferze).

Ubijanie masła może być też rozrywką na spotkaniach towarzyskich. Ale nie każda śmietana się do tego nadaje. Używamy 36 proc. śmietany.

Zanim wlejemy ją do kierzanki, warto wcześniej wypróbować na niewielkiej ilości, czy wytrąca się z niej masło. W tym celu można wlać trochę śmietany do butelki, a następnie potrząsać nią energicznie aż do pojawienia się grudek masła.

Najlepiej jest zamówić śmietanę z gospodarstw wiejskich. Niektóre sklepy internetowe mają ją w swojej ofercie.

Jak ubijać masło w kierzance