2016-04-28 Kultura Mazowsza

W majówkę, ale też w każdy inny dzień, można wybrać się do Spichlerza Muzeum Mazowieckiego w Płocku. W salach tego obiektu jest czynna wystawa „Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata”. To barwna i niezwykła opowieść o kulturze ludowej Mazowsza.

W pasjonujący sposób zostały przedstawione grupy etnograficzne tego regionu: Stare Mazowsze, Kurpie Puszcza Zielona, Kurpie Puszcza Biała, Łowickie, Gąbińskie, Rawskie i Kołbielskie.

Fot. Archiwum własne

Fragment wystawy

1. Mapa Mazowsza - aplikacja

2. Strój kurpiowski

3. Chusta haftowana - strój kurpiowski

4. Kołnierzyk haftowany - strój kurpiowski

Będąc w jednym miejscu zobaczymy jak zróżnicowana jest kultura Mazowsza, ale jednocześnie jak jest do siebie zbliżona poprzez strój, tkaninę, wycinankę, ceramikę czy plecionkę. 

I choć są elementy wyróżniające w istotny sposób dany obszar, np. gąbińskie skrzynie, czy kurpiowskie krzesła jankowskie, to jednak są też takie, np.  wycinanka, które zbliża społeczności do siebie. Niezależnie od rejonu wycinanka pełniła funkcje ozdobne wnętrza chat, podobnie jak kwiaty z bibuły. Podobne było postrzeganie świata.  

Fot. Archiwum własne

1. Wycinanka kurpiowska Puszczy Zielonej

2. Wycinanka kurpiowska Puszczy Białej

3. Wycinanka łowicka

4. Wycinanka kołbielska

Tłem dla prezentowanych strojów są kolaże z nastrojowych fotografii archiwalnych.  

Fot. Archiwum własne

Fragment wystawy

1. Strój kurpiowski Puszczy Białej

2. Strój kurpiowski Puszczy Białej

3. Strój kołbielski

4. Strój rawski

Wymienione wyżej krainy Mazowsza uważa się za główne. Mieszkańców nazywa się Mazurzy.

Najwięcej uwagi na wystawie jest poświęcone regionowi najbliższemu Płocka - Staremu Mazowszu, nazywanemu też Mazowszem Północnym czy też Północno-Zachodnim a także Płockim. Region ten dzieli się jeszcze na subregiony: Mazowsze Płockie, Zawrze, Mazowsze Ciechanowskie i Poborze (zasiedlone przez drobną szlachtę). 

Fot. Archiwum własne

Fragment wystawy

1. Strój gąbiński

2. Czepek ze stroju gąbińskiego

3. Strój łowicki

4. Strój łowicki

W wydzielonych aneksach są pokazywane elementy stroju i  tkaniny, przykłady twórczości ludowej (Krajewskim, Ruszkowskim i Skirzyńskim, artystami osobnymi – Wójcikiem i Ptaszyńską oraz fenomenem cyrku), zajęcia wodniackie związane z Wisłą, wyroby plecionkarskie garncarskie i kowalskie.

Fot. Archiwum własne

Fragment wystawy

1. Ceramika Kurpie Białe

2. Ceramika bolimowska z regionu łowicza

3. Święte obrazy - region łowicza

4. Strzynia wianna gąbicka  

Centralnym punktem jest rekonstrukcja izby z tzw. świętym kątem.

Fot. Archiwum własne

Rekonstrukcja izby Starego Mazowsza

1. Piec chlebowy

2. Świety kąt

Wystawa opowiada także o przełomowych momentach w życiu człowieka: narodzinach, zaślubinach i śmierci, a także o zwyczajach i obrzędach.

Fot. Archiwum własne

1. Narodziny

2. Śmierć

3. Zapusty

4. Pisanki Mazowsza

Wiedzę na temat regionów można poszerzyć korzystając z aplikacji Mapa Mazowsza. Na tym samym stanowisku, dowiemy się m.in. o miejscach cudami słynących.

Przy chacie można przysiąść na ławce obok dziada z lirą korbową i posłuchać pieśni dziadowskich o Matce Bożej Studziannej, Łazarzu, duszach, Świętym Antonim i Sądzie Ostatecznym w wykonaniu Kai i Janusza Prusinowskich.

Zobacz też:

Ludowa wizja świata

Podróż po Mazowszu

Odnowiony Spichlerz

Mazurowie mili

Muzea i skanseny\Płock\muzeum mazowieckie

Regiony\Mazowsze