Pobierz MP3
- Opowieść O czarnoksiężniku i trzech dziewicach
Konkurs na pamiątkę czytaj
Festiwal Czango czytaj- Piosenka dziecięca Sikoreczka pstra
Konkurs na pamiątkę czytaj
Festiwal Czango czytaj- Starej babie młodego się zachciało
Partnerzy
Kontakt
2021-12-02 Czas na olej
Adwent był tradycyjnie na wsi czasem wstrzemięźliwości pokarmowej, a podstawową okrasą strawy w wiejskiej diecie były oleje. Za najlepszy uważano olej zaraz po wytłoczeniu, dlatego najwięcej pracy olejarze mieli przed okresami postu lub w jego trakcie.
Fot. Adam Zakrzewski - Archiwum Muzeum Etnograficzne w Toruniu
Olej uzyskuje się z roślin oleistych. Należą do nich rzepak, gorczyca biała, rzepik, słonecznik, lnianka siewna, mak, dynia, soja. Za najlepszy uważano jednak len.
Olej dla własnych potrzeb wyrabiano w olejarniach, znajdujących się w gospodarstwach chłopskich. Istniały też lepiej wyposażone olejarnie usługowe. Pracowali w nich olejarze, którzy byli rolnikami, a wytłaczaniem oleju zajmowali się sezonowo.
Olej można też wytłoczyć samemu. Siemie lniane najpierw trzeba naparzyć, potem zmiażdżyć w moździerzach lub zetrzeć na mąkę w stępie (wysokie naczynie drewniane wydrążone w kawałku drewna, rodzaj dużego moździerza).
Potem siemię praży się w rondlach lub na patelniach. Następnie miazgę tę owija się lnianą chustą, wkłada do prasy i ściska mocno aż ze znajdujących się w chuście nasion zacznie wydobywać się olej.
Olej lniany przechowywano w specjalnych glinianych naczyniach w kształcie flaszki lub bańki.
Olej spożywano w stanie surowym, najlepiej świeży z solą, chlebem oraz cebulą. Był także używany jako omasta ziemniaków (całych lub tłuczonych) oraz omasta barszczu.
Na kolację jedzono np. kromki chleba maczane w oleju lnianym przysmażonym z cebulą, czasem dodatkiem do tego była kiszona kapusta wyjęta z beczki, także polana olejem.
Olej z przysmażoną na nim cebulą dodawano do większości potraw. Rano w Wigilię Bożego Narodzenia jedzono chleb z cebulą smażoną na oleju lub chleb z solą i olejem.
Na tzw. postnik przygotowywano kapustę z grochem, groch utarty z olejem, poza tym kasze gryczaną, jaglaną na sypko z olejem. Podczas wieczerzy wigilijnej obok obowiązkowego barszczu z grzybami, pierogów z kapustą, grzybami, ziemniakami, kaszy jedzono też groch z kapustą, grubo krajane kluski, ziemniaki – wszystko maszczone olejem.
Zobacz też:
Artyku�y polecane
- Tłusty czwartek
dodano: 2012-02-15 | ( komentarzy: 0 ) - Ceramika bolimowska
dodano: 2015-07-23 | ( komentarzy: 0 ) - Grupy zapustne
dodano: 2015-02-01 | ( komentarzy: 0 ) - Ścinanie Śmierci
dodano: 2012-02-23 | ( komentarzy: 0 ) - Kujawskie zapusty
dodano: 2014-03-07 | ( komentarzy: 0 )
Najcz�ciej czytane
- Kwiaty z bibuły
dodano: 2013-01-07 | ( komentarzy: 0 ) - Kwiaty z bibuły
dodano: 2011-05-18 | ( komentarzy: 0 ) - Przepis na krochmal
dodano: 2010-01-10 | ( komentarzy: 3 ) - Jak zrobić beczkę
dodano: 2012-09-17 | ( komentarzy: 0 ) - Wieniec dożynkowy
dodano: 2012-07-29 | ( komentarzy: 0 )