2018-07-25 Na co dzień

Na wystawie  „Na co dzień i od święta” w Muzeum Etnograficznym w Rzeszowe są prezentowane ubiory codzienne jak i stroje świąteczne, noszone  na wsi pod koniec XIX i na początku XX w. przez Rzeszowiaków, Lasowiaków i Pogórzan.

Na ekspozycji zaprezentowano bogactwo stroju ludowego i kunszt ludowych wytwórców. Ich prace mogą stać się inspiracją w przenoszeniu wzorów i motywów do współczesnego rzemiosła artystycznego.

Fot. Archiwum muzeum - Grzegorz Stec

Fragment wystawy

Oprócz elementów odzieży na wystawie znalazły się eksponaty etnograficzne ilustrujące temat pozyskiwania surowca, techniki zdobienia elementów stroju, a także przedmioty związane z dbałością o wygląd.

Fot. Archiwum muzeum - Grzegorz Stec

Fragment wystawy

Wszystkie elementy strojów, eksponaty etnograficzne oraz zdjęcia archiwalne pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie.

Ekspozycji towarzyszy katalog pt. „Na co dzień i od święta” oraz strona internetowa, dzięki której można poszerzyć wiadomości zdobyte podczas zwiedzania wystawy (www.ubioryludowe.muzeumetnograficzne.rzeszow.pl )
 
Ekspozycja została przygotowana w 35 rocznicę śmierci patrona Muzeum – Franciszka Kotuli.
 

We zbiorach muzeum znajduje się bogata kolekcja strojów ludowych, która została przez niego zapoczątkowana. Założyciel muzeum jest również autorem dwóch części Atlasu Polskich Strojów Ludowych (Strój Rzeszowski z 1951 r. i Strój Łańcucki z 1953 r.- w 2018 roku mija 65 lat od wydania), jednych z pierwszych powojennych opracowań dotyczących stroju ludowego oraz publikacji „Poszukiwanie metryk dla stroju ludowego” (1954 r.). 

W sumie Franciszek Kotula napisał 16 artykułów i publikacji dotyczących stroju ludowego. Zwracał on też szczególną uwagę na elementy odzieży w badaniach terenowych.

Dzięki niemu Archiwum Muzeum bogate jest w notatki opisujące stroje noszone przez mieszkańców okolic Rzeszowa, oraz przedstawiające je fotografie i rysunki ukazujące przede wszystkim detale zdobień.

Fot. Archiwum muzeum - Grzegorz Stec

Fragment wystawy

Koncepcja wystawy uwzględnia nowe trendy w wystawiennictwie i oczekiwania współczesnego odbiorcy. 

W 2017 roku w  ramach realizowanego zadania wytypowane obiekty z kolekcji zostały poddane renowacji i  konserwacji (m. in.  „obręcz” –pas  z metalowych członów z klamrą w kształcie stożka, który w XIX w. i na początku XX w. we wsiach w okolicach Łańcuta i Przeworska była ważnym atrybutem obrzędowego stroju ślubnego panny młodej, nakładanym na gorset.

Wykonawcami tego typu pasów byli rzemieślnicy krakowscy.

W powszechnym przekonaniu obręcz była rękojmią udanego małżeństwa i licznego potomstwa).

Na wystawie prezentowane są elementy ludowego stroju rzeszowskiego, przeworskiego, łańcuckiego, lasowiackiego i Pogórzan, które znajdują się w zbiorach muzeum.

Ekspozycja przedstawia ubiory codzienne, świąteczne i obrzędowe oraz wybrane elementy zdobnicze w określonych kontekstach i funkcjach.

Jej uzupełnieniem są zdjęcia archiwalne, pochodzące z muzealnego archiwum fotograficznego (część z nich została wykonana w znanym rzeszowskim zakładzie Edwarda Janusza, działającego w latach 1886-1950).

Wystawa została zrealizowana w ramach programu „Wspieranie działań muzealnych” dofinansowanego przez MKiDN oraz marszałka Województwa Podkarpackiego pt. „Modernizacja wystawy stałej „Na co dzień i od święta”.

Projekt został zrealizowany we współpracy z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym.

Zobacz też:

Stroje Lasowiaków

Hafty Lasowiaków 

Strój rzeszowski

Hafty rzeszowskie

Strój pogórzański

Strój pogórzanski2

Muzea i skanseny/rzeszów-muzeum etnograficzne