2012-09-28 Podpłomyki i chleb

Potrawy łowickie. Podpłomyki to dawny przysmak wiejskiej kuchni. Są to placki z mąki żytniej i wody. Dawniej piekło się je na blasze kuchni węglowej, obecnie można je upiec na grubej patelni.

Jak się je robi podpatrzyliśmy na warsztatach piekarniczych w skansenie w Maurzycach, prowadzonych w ramach projektu: Smak dzieciństwa – pieczywo codzienne i obrzędowe w tradycji regionu łowickiego”.

Fot. Archiwum muzeum

Pieczenie podpłomyków

Doskonale smakują z galaretką, mlekiem lub z dżemem. Dawniej robiło się je z resztek ciasta przygotowanego na chleb. I zjadano je zaraz po upieczeniu, bo takie są po prostu najlepsze. Ten przysmak był ogromną uciechą zwłaszcza dla wiejskich dzieci.

Potrawa jest niezwykle prosta w przygotowaniu. Może stać się atrakcją na niejednym przyjęciu. A koszt produktów jest niewielki.

Jeśli chodzi o przygotowanie, to tajemnica tego produktu, tkwi w wygniataniu ciasta. Trzeba go ugniatać od kilku do kilkunastu minut, by „wpompować” w niego nieco powietrza. Wtedy podpłomyki stają się bardziej kruche.

Fot. Archiwum własne

1. Pokaz wygniatania ciasta

2. Pobieranie zakwasu z dzieży

3. Zakwas w dzieży

Podpłomyki

Składniki:
● Mąką żytnia
● Odrobina zakwasu
● Woda

Wykonanie:
Najpierw trzeba przygotować zakwas. Jest to sfermentowana mąką żytnia, do której dodaje się ciepłej wody i odstawia co najmniej na kilkanaście godzin. Potem zakwas należy „dokarmić”, czyli dosypać trochę mąki i znów dolać ciepłej wody. Zakwas jest dobry jak pojawią się liczne pęcherzyki i mąka nabiera kwaśnego zapachu.

Następnie zakwas dolewa się do mąki i wyrabia ciasto. Gdy już jest gotowe (odstaje od ręki, czyli się nie klei) palcami formuje się placuszki. Piecze się je na blasze kuchni lub na grubej patelni – bez dodatku oleju.

Przy okazji dowiedzieliśmy się jak upiec chleb.

Fot. Archiwum własne

Chleb z mąki żytniej, z dodatkami

Składniki:
● 3,5 kg mąki żytniej
● 0,5 kg mąki pszennej
● Ok. 2 l wody
● Dodatki według smaku: żurawina lub czarnuszka, lub też cebula przesmażona, może być z odrobina boczku.

Wykonanie:
Chleb wyrabia się podobnie jak podpłomyki. Najpierw trzeba przygotować zakwas. Gdy jest gotowy, wlewa się go do mąki – wymieszanej żytniej i pszennej, dodaje wody i wygniata się ciasto.

Trzeba się trochę natrudzić przy tym wygniataniu. Dobrze jest używać kopańki – drewnianej niecki, bo lepiej w niej rośnie ciasto. Gdy ciasto jest już wygniecione, odstawia się je do urośnięcia. Potem wykłada na blachę i piecze się – najlepiej w piecu chlebowym.

Pokaz wygniatania ciasta