2014-01-23 Chodzenie z turoniem

W pięknym, drewnianym zabytkowym kościółku, gdzie mieści się regionalne Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce, ustawiono ekspozycję „Gdzie Turoń chodzi… - rzecz o dawnym kolędowaniu”.

Wystawa po raz pierwszy prezentuje wybrane stroje i akcesoria kolędnicze ze zbiorów muzeum i archiwalne zdjęcia przedstawiające grupy kolędnicze.

Fot. Archiwum muzeum

Turoń i Gwiazda Kolędnicza

Najważniejszy w grupie kolędniczej jest Turoń. Dawniej dwóch parobków trzymało na powrozach trzeciego, przebranego za tura. Mówiono, że chodzili z turońkiem.

Głowa tego turonia zrobiona była z drewna, ale w taki sposób, aby szczęki można było za pomocą rąk otwierać i zamykać. W paszczy był umieszczany język z czerwonego sukna. Pod szczęką zaś była gęsta broda, a przy niej wisiał dzwonek mały.

Fot. Archiwum muzeum

1. Dary dla kolędników

2. Podłaźniczka zawieszana przy suficie, ozdobiona m.in. światami z opłatka  

Chłopak przebrany za turonia miał tak kłapać paszczą, aby robić jak najwięcej hałasu. Wydzierał się i płatał figle. Miał za zadania skupić na sobie uwagę publiczności. Głównym punktem widowiska był upadek turonia, a następnie jego ożywienie. Miało to symbolizować odrodzenie ziemi po długiej zimie.

To chodzenie z turoniem miało swój początek w czasach, kiedy tur jeszcze żył w podkarpackich lasach. Wówczas kolędnicy chodzili ze złapanym żywym cielątkiem tura, prowadzonym na powrozach. Obchodzili chaty i dwory, otrzymując za to sowity poczęstunek. 

Bo wierzono, że gdzie turoń chodzi,tam zboze,rodzi,gdzie jego stopy tam stana kopy.

Zobacz też:

Kolęda i kolędnicy http://wiano.eu/article/2296

Święta na Podlasiu http://wiano.eu/article/1412

Kolędowanie http://wiano.eu/article/1343

Gwiazda kolędnicza http://wiano.eu/article/795

Gwiazda kolędnicza http://wiano.eu/article/758

Stroje kolędnicze http://wiano.eu/article/752

Kolędowanie - strój turonia http://wiano.eu/article/718